Oorkonden.

Inleiding

      De charters, oorkonden, actes (geheel of gedeeltelijk) en wat dies meer zij, worden chronologisch weergegeven. Voor de verklaringen van termen daarin wordt een Woordenlijst aangelegd en voor de gebruikte grootheden wordt ook getracht een jump naar Maten & Gewichten aan te leggen.

      Enkele annotaties over:

1. 'Rechterlijk Archief van het Schoutambt Ommen en Den Ham (RAS) in het Rijksarchief te Zwolle. Dit archief bevat originelen van, zoals we nu zeggen, notariële acten. Hiervan zijn synopsen samengesteld en verwerkt in een kruisverwijzingslijst van de daarin genoemde objecten en de deelnemende partijen, kortom de personen en veldnamen. Deze lijsten zijn ook in het Middendorpshuis in Den Ham aanwezig.
Voorbeeld: Zo vind je in Index I Neveselskamp 03-10-1777 folio 24.
Op folio 24 vind je dan: Door Willem Schultink, etc.

2. Heerkens. Een identieke ingang vindt men voor het Familiearchief Heerkens in het RAO (= het Rijksarchief van Overijsel te Zwolle.) Hierin staan actes die betrekking hebben op Magele.

3. Stift Essen. Het RAO bevat de samenvattingen betreffende de beleningen van het stift Essen in Magele, Den Ham. De vele hoven hier vallen onder de hoofdhof te Archem.

4. Twickel. Het archief Twickel is een Huisarchief aan de Twickelerlaan 1, Ambt Delden, 074 - 3762543. Hiervan is door mevr. A.J. Brunt een inventaris gemaakt en neergelegd in een 7-delig werk. Het wordt uitgegeven door het RAO onder de nummers 34 t/m 40. Hierin is, wat betreft het Nevenzel, slechts sprake van 3 charters, nl. een acte van belening in 1443 en een in 1502 met daarnaast een acte van vruchtgebruik in 1470.

5. Keppel. Het archief van 'Het Huis Keppel' te Laag Keppel bevindt zich in het Rijksarchief van Gelderland (RAG), Markt 1, 6811 CG Arnhem, 085-442 01 48. Het archief, dat loopt van 1272 - 1853 is in 2 delen samengevat door Mr. A.P. van Schilfgaarde (1955) en is in 1975 uitgegeven door het RAG. Deel 1: Inleiding, Inventaris en Kaartenlijst en deel 2: Regestenlijst en Index.

6. Deventer. In het Gemeentelijk Archief (GA) van Deventer zijn vele duplicaten te vinden van het materiaal in Zwolle, alsmede van het Bisschoppelijk Archief (BA) te Utrecht (regesten e.d.). Het GA of Stadsarchief is gevestigd aan het Burseplein 3, 7411 VG Deventer, 0570-693713. Ook de Stads- of Atheneumbibliotheek, Het Klooster 12, 7411 NH Deventer, 0570-693887 is aangaande deze onderwerpen te raadplegen.

7. Singraven. Het is me niet bekend of het 5 m lange archief van Singraven al is verwerkt. Insiders beweren dat hierin veel te vinden is over (Noord)Meer.


De documenten.

1248 aug 25. Ommen ontvangt stadsrechten van bisschop Otto III. De brief is in het Latijn gesteld. Het gemeentearchief Ommen bezit slechts een 17e eeuws afschrift. De vertaling luidt als volgt:
      Otto, door de genade Gods Bisschop van Utrecht. Aan allen die dit zullen lezen maken wij bekend, dat wij aan alle tegenwoor- dige en toekomstige inwoners van onze stad Ommen goedgunstig dezelfde vrijheid hebben verleend als de inwoners van onze steden Deventer, Zwolle en Kampen van ons genieten en van onze voorgangers gewoon waren te ondervinden, tot welzijn en nut van onze Utrechtse kerk, tot heil van onze gelovigen; en wij bepalen dat de stad Ommen zelf vrij zal zijn. Wij gelasten aan ieder en aan allen, dat zij niets ondernemen tegen de vrijheid welke wij aan voornoemde menschen en plaats hebben geschonken, maar wij willen dat deze ten opzichte van ieder inwoner der plaats worde uitgeoefend en in goede trouw worde bevorderd, en wij schrrijven voor, dat dit alles onverkort zal worden nagekomen. Gegeven en gedaan te Vollenhove in het jaar des Heeren 1248, op den derden dag der week, daags na Bartholomeus, in tegenwoordigheid van Gerard van Deister proost van Deventer, H. onzen kapelaan, I. van Vorste, P. van Putten, Stephanus, Kasteelbewaarder van Coevorden, S. van Gerner schout van Salland, Siger schout van Vollenhove, W. Raading, ridders en zeer veel anderen.

      (Opm.: De ondertekenaar W. Raading is waarschijnlijk Wolter Raading en de overgrootvader van Johan Rading uit 1356).

1319 apr 21. Johannes Raeding, ridder, verklaart dat hij de tienden grof en smal van het huis Hengelere, gelegen in de buurschap Erde en het kerspel Ummen, van deken en kapittel van Daventria in pacht heeft genomen voor 1 schepel Deventer maat, jaarlijks op 11 nov. in Daventria te leveren. Wan- neer in Erde in de toekomst nieuwe novale tienden zullen ontstaan, zullen Johannes of zijn erfgenamen die tegelijk met de hier genoemde pachtsom aan het kapittel betalen.
Bron: HS. Gem. Arch. van Deventer (Kp. Archiefnr. 1150 r).
1319 apr 21 Vniuersis presentes litteras visuris et audituris Nos Johannes dictus Reding miles notum esse cupimus firmiter protestando, quod nos deci- mas noualium tam grossam quam minutam case nostre dicte Hengelere, in villa Erde in parrochia Vmmen sita, a venerabilibus viris Decano et capitulo Ecclesie Dauentriensis in annuam recepimus pensionem singulis annis pro vno modio siliginis bone et legalis mensure Dauantriensis, in festo beati Martini hyemalis eis in Dauantria presentando, et si exnunc in predicto loco aliqua noualia surrexerint uel emerserint illa nos et heredes nostri eisdem dominis vna cum siligine predicta modo predicto in perpetuum persolvemus. jn cuius rei testimonium nostrum sigillum presenti est appensum Datum Anno domini MoCCCo decimo et nono Sabbato proximo post Dominicam qua cantatur quasi modo.

      Met beschadigd zegel vertoonende een wassenaar. Naar no 1150 r. van het Deventer archief.
Bron: In: Bijdragen tot de Geschiedenis van Overijssel VI (1882) blz. 135

1321 Arnoldus Scaep, kanunnik van Oudmunster te Traiectum verklaart dat hij de goederen Daerlevoort in Hame aan prior en reguliere kanunniken te Zwolle heeft verkocht, en ten overstaan van richter Johannes Seynonis en de schepenen van Zwolle Henricus de Harsolte en Henricus Vriling, heeft geleverd.
Bron: Ter Kuile, Oorkondenboek van Overijssel, dl. III

1333 sept 9: Ic, Wiechman van Eghen, maec cond allen luden, dat ic enen eersamen vader in Gude, here Johanne, bisscop t'Utrecht, tot siinen ende sines ghestichts behoef opghedraghen hebbe met desen brieve, miin hues ten Velde met allen dien lande, dat daerin behoerd, dat gheleghen es in den dorpe te Eghen bynnen der prochye van Hellendoren als van hem ende sinen nacomelinghen bisscops t'Utrecht te houden in alle dien rechte, dat ic van hem heylt die tyende van den hove van Mederen, die gheleghen es in die prochye van den Hame, die hi nu hyerom vry ghegheven heeft. Ende hebbe hem gheloeft voer mi ende minen nacomelinghe, dat hues ende goet vorscreven eyghen te waren, ende wat ghebrec hem daer af coemt, te richten op allemiin goet. Ende hyer over waren miins heren manne, als her Roderic, here Vorst, her Enghebrecht van Gerner, ridders, Sveder van Rechter ende Aelt van Tybbecampe, knapen. In orconde des brieves, bezeghelt mit minen zeghel. Ghegheven in 't jaer ons heren dusent dryhundert dry ende dertich, des anderen na onser vrouwen dach, die men heyt nativitas.

1343 Oct 9. Johan (Radink) van Eerde, knape, verklaart in tegenwoordigheid van zijn broer Frederic van Eerde en Arnold Redinc, alsmede Roelf Grotesac, dat hij Methilde, vrouw van Willem van den Helberche, voor haar lijftocht beleend heeft met het goed, dat haar man van hem, leenheer in leen houdt.
Bron: Hss. in GA te Zutfen.
Int jaer unses heren drutteynhundert en den dre ende vertighsten jare up sunte Dionysiusdach. Oorspr. Inv. nr 1483. Met het geschonden zegel van Johan van Eerde in groene was. Tevens in
W.E. Smelt, het oud-archief van de gemeente Zutphen, 2e st. regest no 116 a.

1343 nov. 3: Bevestiging van de stadsrechten van Ommen door Johan van Arkel:
Wi Johan, bi der ghenaden Goeds bisscop tUtrecht, maken cont ende kenlic allen luden, dat wi alle die vrijheyde ende privilegien, die onse stede Ummen heeft van onsen voervaderen, confirmeren ende willen, dat si vaste ende ghestade bliven. In orconde des briefs beseghelt mit onsen seghel.
Ghegheven te Nyensteden (= Hardenberg) int iaer ons Heren dusend driehondert ende drie en veertich des Dinxsdaghes na Alreheylighen dach. Bron: Steen/Veldsink - De Geschiedenis van Ommen (1948).

1356 A.P. van Schilgaarde - Het archief van het huis Keppel 1272 - 1853, dl. I en II; RAG ingang 0409, inv. 1210. Renversaal voor den heer van Keppel van Johan Redinc voor de beleening met de goederen de Borch en de Everzul onder den Ham, 1356. 1 charter (reg.nr. 33). En reg.nr. 33 levert:
1356 Juni 8 (des Wonsdaghes nae sente Bonifacius'dach): Johan Redinc, ridder, draagt het eigen goed die Borch ((zie 1443)), en die Everzul, in het kerspel Hamme gelegen, op, aan heer Sweder, heer van Vorst en Keppel, en verklaart deze goederen weer van hem in leen te hebben gekregen.
Oorspr. Inv. nr. 1210, met geschonden zegel van den oorkonder.
De tekst begint als volgt:

1356 juni 8. Ic Johan Redinc Ridder, make kundich allen luden, Die desen breijf zullen sien, of horen lesen, ende ghelyc apenbaer, dat ic opghedraghen hebbe, ende opdraghe mit desen breijv heren Sweder heer van vorst ende van keppel, een guet dat gheheyten is die borch, ende een guet dat geheyten is die Everzul, gheleghen in den kerspel den hame die Eghen waren, Ende die ic hem Eghen waren zal, die ic weder ontfanghen hebbe, van hem, ende van sinen erfghen, to zutfen recht to holden, mit ene ponde te verherweden, hiijr waren over ende aen, manne die heren van vorst, her vrederijc van heker, ende henrijc van Essen. In orcunde deser dinc, heb ic desen breijf besegelt mit minen segel, Gegheven intjaer ons heren dusent drehundert zes ende vijftich, des wonsdages nae sente bonifacius dach.
Bron: RAG, Charter met reg. nr. 33. Archief Schilfgaarde nr. 1210

1360 feb 5 Des Wonsdaghes nae Onser Vrouwendach te Lichtmisse.
Johan van Eerde erkent, dat bisschop Johan van Arkel hem 200 gouden schilden en 400 LL betaald heeft, en wel door hem en zijn erfgenamen zekere tienden en erven af te staan, totdat de aflossing zal zijn geschied.
Bron: H.S.: Oorspr. charter in Utrecht (B.A. no 346). Druk: Blok, Oorkonden- boek, I no. 474. Regest: Muller, Reg. bisschoppen, I no. 952.)

1360 feb 22 Des Sonnendaghes alse men zinghet Invocavit in die Vaten.
Johan van Eerde erkent ontvangen te hebben van bisschop Johan van Arkel de som van 100 oude schilden. Bron: H.S.: Oorspr. charter in RA Utrecht, B.A. nr. 346. Regest: Muller, Reg. Bisschoppen nr 954.

1361 jan 28. Johan van Eerde met dochter Margarete verkopen 28 jan de Hoenover in Avereest aan pastoor Westerhesselen t.b.v. het heimaal van Wilbert, meier van Ummen.
Bron: Blok: Oorkondenboek I nr. 503.

1370 Vrederic van Eerde verklaart al zijn goederen en horigen, geboren uit het kerspel Delden, aan Herman van Twikkelo op te dragen.
Bron: HS. Onbekend. Vermeld: Snuif, Bijdragen pag 183.

1372 jul 4. Avignon. De paus (Gregorius XI) draagt de bisschop van Monasterium, de proosten van Avignon en St. Gereon (Keulen) op, om volgens de sententies, gewezen tegen Johan van Arkel en Johan Virneburch, bisschoppen van Traiectum, alsmede Swederus van Voorst, ridder, die de hoven Archem, Urthe en Olst van de abdij Essen wederrechtelijk in bezit hadden genomen, evenzo te procederen tegen Arnold van Hoorn, bisschop van Utrecht.
Bron: HS. in Reg. Avenionema T. 13 fol. 484; Druk. Brom. Bullarium II nr. 2075.

1376 juli 19. Gerlacus de Oytgenbach, proost van St. Gereon te Colonia, casseert de processen door hem of zijn voorgangers gevoerd tegen de overweldigers der erven Irthen en Oylste, toebehorende aan abdis en kapittel van Assindia, met betrekking tot het convent in Honepe (Ter Hunnepe).
Bron: Hss. Oorspr. charter in RA in Overijsel (archief ter Hunnepe); Afschrift (17 eeuw) in het RA in Gelderland, Coll. van Rhemen hs. 98.nr.328(B); Regesten: Van Doorninck, Register I, bladz. 90 .. Wubbe, Ter Hunnepe pag. 188 nr. 185.

1380 apr. 8. Des Zonnendages als men zingt Misericordia Domini. Floris, bisschop van Utrecht, sluit een verbond met Deventer en Zwolle tegen Evert van Essen. Zij zullen gezamelijk zijn huis Eerde belegeren.
Bron: HS. Oorspr. charter in G.A. van Zwolle, charter nr. 29.

1380 het kasteel Eerde, waarop Evert van Essen woont samen met zijn vrouw Margarethe (dochter van Johan Radinck), wordt belegerd, ingenomen en verwoest.
Bron: Gevers/Mensema: De Havezathen in Salland en hun bewoners.

1381 Uit het "Register op Leenacten van Gelre en Zutphen over de periode 1376 - 1402" overgenomen uit het staatsarchief van Düsseldorf en uitgegeven door P.N. van Doorninck, vond ik onder de uitheemse oorkonden: Cleve (Kleef dus): Henrick van Hagenbeeck ontfinck dat huys to Hagenbeeck met sijnen tobehoren, tot een manleen; item een thiende, tot Eversael gelegen, in Leensommerfelde, bij Orsoyen, anno 1381.
In de inhoudsopgave van dit orkondenboek staat: Eversael bij Orsoy, Kreis Meurs. Ik ben er inmiddels geweest, het is een gehuchtje ('Weiler') aan de Rijn tegenover Dinslaken en hoort bij de plaats Rheinberg.

1381 okt. 18 St. Lucasdag. Goessen van Rossum, Henric Grecenbeke, Henric die Suer en Henric van Essen de Jonge doen als arbiters uitspraak in het geschil tussen de bisschop (voor de buren van Archem) t.e.z. en Everd van Essen t.a.z., over de grens tussen Eerder- en Archemer-mark. Zij bepalen dat de bisschop vóór Lichtmisse e.k. de grens zal trekken door 12 personen die naastgelanden zijn.
Bron: H.S.: RA Utrecht BA. no. 197.

1387 nov 1. Op alle Godts heiligen dach. Griete van Eerdt, weduwe van Evert van Essende, geassisteert met Frederick Paschedagen, haar neef, oorkondt dat de Abdis en het kapittel van Essende in het stift Colne (Keulen?) haar hebben verleden de hoeven Wedelinck, Ludelvinck, Nijehuis en Egbertinck, in het kerspel Ommen, in de marke Yrthe (N.B.: Dit is Irthe, oudtijds ook geschreven als Erthe in de buurschap Lenthe onder Dalfsen), tegen 10 oude konings tournooise guldens thins, als lijftocht en dat haar erven daar na haar dood geen enkel recht op kunnen laten gelden.
Bron: HS. Registrum trium curtium in Zallanda. 1631 Sluyskens (inv. nr. 62).

1397-1400 In het schattingsregister (ook wel verpondingsregister genaamd) van 1397-1400 begint als volgt:

          Die karspel um Ummen:
Die buerscop toe Versen (met 12 namen)
Die buerscop toe Eryen (10) + de opsomming van de 5 Dienstlude.
Die buerscop toe Steygeren (9), Dienstlude Lambert ten Oever en Dirc die Ever
Die buerscop toe Beerse (7, waaronder Arnd Hesseling)
Die buerscop toe June (7, en 3 dienstluden, waarvan er 2 moeten meebetalen)
Die buerscop toe Zees (11 en met 3 Dienstlude)
Die buerscop toe Bestmen (11)
Die buerscop toe Eerde, met
         Albert ter Molenhorst                 1   schilt
         Dirc ter Blekenhorst                  1½    ,,
         Lubbert die Vos                        ½    ,,
         Gerd ten Bouhuys                      1½    ,,
         Willem Wedelinc                       2     ,,
         Gijsbert Schulting                    1½    ,,
         Johan ten Nijenhuys                   1     ,,
         Willam van Roeden                     1     ,,
         Bernd ter Bruggen                     pauper
Die buerscop toe Archem (13)
Die buerscop toe Lemeloe (19)
Die buerscop toe Gietmen ende Vilster (19 en 1 dienstman)
Die ham.
Incipit = 'hier begint' en item = 'post'.
         't goed ten bussche ende johan                 3   schilt
         Lambert ende johan                             3
         leferdinc ende Wolter Volkers                  2½
         wicboldinc ende heyne                          2
         Dirickinc ende hermen                          2
         Wicbolt op lambertinc                          1
         henric Wedelinc                                1
         johan die Witke                                 ½
         Vincke                                          ½
         Wolbert van derlevoord                          ½
         johan Oetboldinc                               1
         heyn ten Coldenhove                            1
         Gerd ten nijenhuys                              ½
         Ecbert ten broic Cote                          1
         Seyn toe merinxhove                            1½
         Gerd die holtgreve                              ½
         lubbrich ten dijke )
         Geze op den tije    )        paupers
         Griete ten hagen   )
         Die grote                                       ½
         Coteman                                         ½
         johan van munster                               ½
         Seyn toe benickshuys                            ½
         mauricius                    pauper
         johan schuerman                                 ½
         Claes scroder - Coster
         Gosen dreyl
         lanchene                                       1
         mathias schomaker                              1
         Ecbert scroder                                 1½
         lubbert                                         ½
         lambert ten laer                               1½
         Wolbert die Zager                               ½
         Grote Geerd                  pauper
         Vrederic scroder             pauper
         Esken                                           ½
         Die junge birninc            pauper
         henric                       pauper
         johan toe nortmederen                          2½
         Albert toe nortmedere                          2
         Ecbert toe middestorp                          2
         Brant                        pauper
         herman lambertinc                              1
         johan van bras               pauper
         Gerd remboldinc                                1
         Asse toe halle                                  ½
         Gerd ten hoeve                                 1
         johan toe halle                                 ½
         Esken ten tymmerhuys                           1
         Albert ter borch                                ½
         johan lambertinc ende lambertine               2½
         ludiken ter hazelshorst                        1
         Wolbert                      pauper
         Werner ter hazelhorst                          1
         Esken ten Everzwil                             1
         hertwich ten Rene datus est judici
         johan ten berge                                 ½
                  Summa                               [48]
Incipit Die droste.

1423 Akte van betuchtiging door Frederik van Twickelo van zijn vrouw Grete Sticke met de hofstede te Eerde, tevens schuldbekentenis van Frederik aan de verwanten van Grete onder verband van het vruchtgebruik van de hofstede (1 charter). Bron: Archief Twikkel, nr. 6081.

1433 Schattingsregister van 1433 uit Deventer (dus niet de Kampener versie).
Die buerscap in die hamme. Gezwaren lubbert lamberting ende Claes die halle.

         Leefferding                                    6
         tGuet ten Busch                                6
         Lamberting ende Lubbert                        5
         Wibbolding ende Esking                         6
         Dircking                                       4
         Johan die meyer op Dircking                    1½
         Johan die meyer ten Busch                      1½
         Oedbert der kercken meyer                      1½
         Aernt Darlevoerde                              1½
         Johan ten Coldenove                            1½
         Ludeken des Heren meyer                        3
         Johan ten Nyenhuus                             2
         Egbert ten Luttiken Nyenhuus                      p
         Werner den Holtgreve                           2
         Beernt to Broeckate                            1½
         Johan die Bolck                                1
         Dirc ten Laer                                  1½
         Mette ten laer                                 -
         Wigbelt ten Heemstede                          2
         Helmich ten Marienhove                         3
         Johan ten Everzwill                            2
         Johan ten Blesdyck                              ½
d        Dirc van Vlering            (dienstman)
         Beernt van Borkel                               ½
         Wolter van Raelte                               ½
         Albert Hagen                                   3
         Henric Beernyng                                 ½
         Dirc die Schomaker                             4
         Hermen Busch, des richters knecht              -
         Ludeken die Witte                              5
         Mette ten Tempel                                  p
         Alyt Schoenmakers                                 p
         Johannes die Kuster                            -
         Johannes des Kusters zoen                       ½
         Johan van Benthen                              1
         Henric die Grote                                ½
         Bovyng, Coep in een huus                       1
         Henric die Wever                                ½
         Johan Clye, wonende in Beernts huus             ½
         Lubbert to Halle                                ½
         Guedeken                                          p
         Gese to Halle                                     p
         Geert ten Hove                                 2
         Willem Lamberting                              1
         Godeken Remberting                             2
         Esken to Luttiken Midsdorpe                     ½
         Beernt to Midsdorpe                               p
         Henric ter Borch                               2½
         Henric die Klumper                              ½
         Henric die Wever                                ½
         Dirc Alting                                     ½
         Egbert ter Haselhorst                          3
         Albert ter Haselhorst                          2
         Willem Volkers                                 1
         Steven in der Oldenzuele                        ½
         Geerlich ten Noertmeer                         3
         Tuelen                                            p
         Claes to Halle                                 3
                                         Summa xcvij = 96½ schilt
1443 Akte van belening van Johan I van Twickelo met de erven en goederen Everswil en de Borgh in de buurschap Meer of Spool in het schoutambt Ommen en Den Ham, leenroerig aan het huis Keppel.(1 charter)
Bron: Archief Twikkel, nr. 6082.

1445 Schattingsregister.
Die buerscap in den ham. Gezwaren esken wigbolding ende Hermen leferding:

         Dat guet ten Bussche                      6   schilt
         Lamberding                                5
         Leferdyng                                 6
         Wigbolding ende Esken                     6
Wychman des Witten                                 5           (stond ervoor geschreven)
         Dircking, Koert Henrick Busch van Swolle  4
         Gert Dyrkinck                             1
         Aernt to Derlevoerde                      4
         Johan ten Koldenhove                      4
         Johan ten Nyenhuys                        4
         Ludeken ten Hoeve                         2½
         Egbert ten Luttiken Nyenhuys                 p     (pauper)
         Werner die Holtgreve                      3
         Egbert ten Bronkoete                      1
         Dirc ten Bronkoete                         ½
         Reyner die Wever                             p
         Dirc ten Laer                             3
         Wilbort ten Laer                          4
         Wigbolt die Kruse                         1½
         Helmich ten Mellingshoeve                 4
         Johan Beernyng                            2
         Henric Beernyng                           1
         Bernt van Borkele en sijn soen            1
d        Johan Vledering                                (denstman)
         Claes Smyd                                   p
         Herman ten Cate, is onderrichter          -
         Dirc die Schoemaker                       2½
         Dirc die Scroeder                          ½
         Thys die Schoemaker                        ½
         doorgehaalde regel
         Henric Aerntssoen                          ½
         Claes die Halle                           3
         Dirc Reymerding                           2½
         Johan Lamberding                          1
         Albert toe Myddesderpe                    2½
         Lubbert van Brassem                       1
         Otto Cruse                                 ½
         Johan van Herkele                          ½
         Egebert in de Ploech                         p
         Herman ter Borch                          1
         Lubbert in den Spoele                     2½
         Johan die Klumper                         1
         Huge ten Bircklande                       1
         Esken ten Noertmede                       3
         Henric ten Slyckhuys                      1
         Willem ten Nemele                         2
         Steven in den Oldenzeel                       p
         Albert ter Haselhorst die Grote           1½
         die andere Albert ter HaselhorstWolter ten Everswille                     1½
         Hadewich Wedelinges                       1½
                                           Summa 103½   schilt
1457 Schattingsregister (niet de Kamper versie).
Dye buerschap in den Ham. Geswaern Esken Wygbolding, Claes to halle.
         tGuet ten Bussche                    6
         Lamberding                           5
         Leefferding                          6
         Wygbolding                           6
         Dercking ende Esken                  4
         Herman ten Bussche                   2
         Wygbolt Lamberting                   2
         Claeus Bruen                         1½
         Herman Scheper                       1
         Wychman de Wytte                     3
         Ghert Wedeling                       2
         Wolter to Derlevoerde                3½
         Johan ten Koldenhove                 4
         Bertolt Brummer                      1½
         Johan ten Nyenhues                   2
         Beert ten Luttikenhues               1
         Werner Greve                         1
         Lambert Schonyng                     1½
d        Ghert ten Groten Broeckotte           ½       d = dienstman
d        Ghert Dubbinck                       -
         Johan ten Laer                       1½
d        Henrick Schuttorp                    -
         Wilbort ten Laer                     4
         Wyllem ten Laer                      4
         Egbert ten Luttiken Broeckotte       1
         Ghese des Krusen                        p     p = pauper
         Otte Krusen                          2
         Herman to Meringeshove               2
         Johan Bernyng                        3
         Henric Bernyng                       1½
         Cleyn Johan                           ½
         Beernt van Borkelo                    ½
         Willem Heynenssoen                    ½
         Seyne van Borkelo                    1
         Coster                               -
         Dierck Schroder, schulten knecht     -
         Herman ten Kotte                      ½
         Fenne Schomakers myt oeren kinderen  5
         Johan Schomaker                       ½
         Thys Schomaker                          p
         Johan van Hervelde                    ½
         Assele                                  p
         Rothger die Wever                       p
         Claeus Smyt                             p
         Ghert Johanssoen                      ½
         Johan in de Wedeme                   1
         Henric Arentssoen                     ½
         Johan to Halle                       3
         Claeus to Halle                       ½
         Egbert to Halle                      1½
         Ghert int Loe                         ½
         Ghert ten Hove                       2
         Johan Lamberting                     1
         Egbert Reymerding                    2
         Johan de Brouwer                      ½
         Albert to Mydsdorpe                  2
         Kersseboem                              p
         Herman in de Spoele                  2
         Wygbolt in de Spoele                    p
         Helmich Klomper                       ½
         Huge ten Bercklande                  1
         Albert ter Haselhorst                2½
         Henrick ter Nyenbruggen              1
         Esken Noertmeer                      -
         Henric ten Slychues                  1
         Alfyt ten Nemele                     1
         Wolter to Eversswil                  1
         Steven in den Oldenzael Krygelant     ½
                              Summa         107 schilt.

1470 Akte van vruchtgebruik door Johan II van Twickelo voor zijn vrouw Adriaentje van den Rutenberg van de erven en goederen Everswil en de Borch te Meer. (1 charter)
Bron: Archief Twikkel, nr. 6083.

1474 Schattingsregister A-versie. Er is ook een B-versie ofwel Kamper versie).
Die Buerschap in den ham, gezwaren Johan dircking, Johan ten koldenhave.

         dat guet ten Bussche                           6
         Lamberding                                     5
         Leferding                                      6
         Wigbolding ende Esken                          6
         Dircking, hoert Henric Busch to Zwolle         4
         Egbert ten Luttiken Bussche                      p
         Beernt Wedeling                                1½
         Herman in de Wedekamp                          2
         Korte Geerd                                      p
         Johan Deerking                                 3
         Esken Wigbolding mit den guede gesat           -
         Oelric ten Bussche                             2½
         Geerd Lamberding mit den guede gesat           -
         Helmich Leferding mit den guede gesat          -
         Wichman die Witte                              3½
         Geerd to Derlevoerde                           2½
         Johan ten Koldenhave                           3
d        Johan ten Nyenhues                             -
         Henric ten Nyenhues                            2
         Bartolt die Brummer                            3
         Johan Werners                                  2½
         Johan in den Mersch                            1
         Luydeken ten Bronkaete                          ½
         Jacob ten Bronkaete                            1
         Egbert ten Bronkaete                           2½
         Johan ten Laer                                 2
d        Willem ten Laer                                2    In de K. versie ook een Wilbort ten Laer (d)
d        Geerd Dibbing                                  3
         Henrick op den Dycke                             p
         Otte to Hemstede                               1
         Egbert Aernts soen                             1
d        Tymmer Henrick              
         Geerd sMeyers, die mit Henrick vors. 
                   int huys woent                       1
         Tyman Klomp                                     ½
         Henrick Berning ende Herman syner dochter man  2
         Jacob Berning, nihil, richter                  -
         Herman Smyt                                    1
         Willem Heynen soen                               p
         Cleyne Johan                                     p
         Zweder Scroeder                                2½
         Rotgher die Wever                               ½
         Johannes die Koster, nihil                     -
         Alyt van Borckele                                p
         Essele die by Alyden vors. woent                 p
         Alyt ten Kaete                                 2
         Johan Bussch                                   1
         Henric Aerntssoen                                p
         Geerd Scomaker                                 2½
         Johan Scomaker                                 2
         Arnt Scomaker                                  1
         Thys Scomaker                                  1
         Hertgher Kremer                                1
         Geerd Hervelt                                    p
         Wigbolt Lamberting                             2
         Johan Hervelt                                  1½
         Lubbert to Gesinglaer                          1
         Foyse Smeedes                                    p
         Willem op den Buerkamp                          ½
         Evert to Memminghaeve                          1½
         Pelle ter Haselhorst                            ½
         Johan to Halle mit Claeus synen vader          3
         Huyge ten Berchlande                           2
         Henrick Zuest                                  2
         Henrick ten Slychuys                           2
         Johan Stevenssoen                               ½
         Johan ten Eversul ende Albert syn 
         vader in een hues                              2
         Roloff op den Kuysteskamp                         p
         Henrick ten Nemeler                            2½
         Egbert to Halle                                2
         Geerd in Halloe                                 ½
         Goesen ten Haeve                                ½
         Griete in die Spoele                              p
         Luydeken ten Timmerhuys                        2
         Johan Geerds soen                                 p
         Geerd ten Kaete ende Aernt syner
                   dochter man in een huys              1
         Albert ten Middesderpe                         2½
         Johan Lamberding                               1½
         Geerd ten Haeve                                3
         Albert Reymunding                              1½
d        Esken ten Oertmeer
                                                Summa 119 schilt      (geteld 121)

1476 Akte van belening van Johan III van Twickelo met het huis te Eerde, leenroerig aan de bisschop van Utrecht. (1 charter)
Bron: Archief Twikkel, nr. 6084.

1495 okt. 21. Dit is 'Elven Dusent maechden dach'. Eigenaar van het Everswill wordt het klooster Sibculo met het recht van terugkoop door de verkoper Johan van Twickel 'den ouden drost' in Twenthe.
Broeder Hermannus prior en het gemeen convent van Galilea in Zijbekelo geven uit gunst aan Johan van Twickloe den ouden, Drost in Twenthe, en zijn erfgenamen, het regt, om op elk St. Marten de 3 mud jaarlijkse rente, die hij vroeger aan het Convent verkocht had uit zijn erve Everswill, in het kerspel van den Ham, in het gerigt van Ummen, weder te kopen tegen 12 overl. g. r. gl. mud.

L.S. de prior.

De prior zegelt, ook namens het Convent, met zijn ambtszegel.
Bron: Tijdrekenkundig Register op het Oud Provinciaal Archief van Overijssel. Aant. Anno 1225 - 1496. Uitgever: Tijl (1874), Atheneumbibl. Deventer).

1502 Akte van belening van Johan III van Twickelo (kleinzoon van Johan I, zie 1443) met de erven en goederen Everswil en de Borgh in de buurschap Meer of Spool in het schoutambt Ommen en Den Ham, leenroerig aan het huis Keppel. (1 charter)
(N.B.: Johan I, II en III zijn alle drost in Twenthe geweest!)
Bron: Archief Twikkel, nr. 6082.

1520 Schattingsregister. Jan ten Everzul toebehoirende Adriaen van Twyckel hefft hie in pagte den thenden affgetogen des yaers voir 25 mud rogge.

1571 Anno et die quo supra Ick Evert van Tongeren amptman voorschreven, in precentie van twee leenmannen van Essende .... In die hillige echte offte horichheit deses haves tot Archem ontvangen, angenomen Wolter Seymszoon ten Everwijl wonende in de gerichte van Ommen in het kerspel van den Hamme in die buerschap toe Magele. In de dieselvige echte ende horigheit sienen guedt ende bluet, ende alles dat nae haeves rechte van Archem behoirt ende van oldes gewoentlicken is te winnes, soe dat Wolter Seijmsen nae boirthe en nae natuer ende Eedt des haeves voorschr. geloodet wesen, ende bleven sall und heb ick Evert van Tongeren amptman voorschr. van wegen mijner Eerwaarde Abdisse van Essende gegeven ende geve noch mitz deses den voorschreven Wolter Seijmenszoon te hebben, te bezitten ende te gebruiken alle als solche echte ende rechte, te gebruiken. In aller gestalt off hie in den opgeruerte hoff toe Archem hoffhorig ende ledich gelaeren welche ... hefft Wolter Seimszn mij amptman tot behoeff ende van wegen mijner vrouwen van Essende met Eede geloofft mijner Edele vrouwe en Graaffelijke Abdisse van Essende hulde en getrouw te zijn ende alles te doene dat horige luiden schuldig sinnen en behoren te doen, alles zonder argelist.

Actum presentibus Essendische leenmannen, haeves genoten des havens toe Archem.
Asken Wigboldinck, Goesen Lambertinck.
Bron: Voorlopig nog onbekend. Natrekken in RA Zwolle onder Essen/Archem.

1600 Afschrift 1603 (1 stuk). Akte van scheiding en deling van de nalatenschap van Adriaan van Twickelo tot Eerde waarbij Johan van Raesfelt (de oude) de helft van het erve Wennerink wordt toegescheiden.
Bron: Archief Twikkel, nr. 6085.

1618 jun 19. Wij borgemeijsteren schepen ende raedt der stadt Vilsteren(?) doen kont ende bekennen mijts desen dat voer ons erschenen sint Jan Baers voor hem selves mede kavierende voor sien respektieve huisvrou kinderen ende erffgenamen, Claes Hermsen voer hem selves ende mede kavierende voer sien respecktieve huisvrou kinderen ende erffgenamen, Jan Hermtse voer hemselven mede kavierende voer sien respektieve huisvrou kinderen ende erffgenamen ende hebben voer ons borgemeijsteren vercogt ende opgedragen Seijne Lambers sien huis vrou ende erffgenamen eene koeper. Mede soe Hermen Rotger(?) wel eertits in eygendoem rustelick ende vredelick gebruickt ende beseten heft (Invoeging:) ende bedanken der voersz. Seyne ende seine erffgenamen voer goede betaelinge den lesten penninck met den eersten. (Einde invoeging.) In naer tael duister neijden alles voerverhaelt mits dat hier in benoempt sal wesen als verkoeper Albertien Herms mit haer erffgenamen ende soese voorts mit dese verkoepinge niet te vreden is is sal Seijne tot allen tieden haer daer van thoe vreden stellen ende behouden ock mijts desen ende maeckt voelmacht. In kracht desen cende volkoemen last. In onser voersz. persoenne naeme ende erffgenamen Berent Wilbertsen dat heij den voersz. Seijne sal volkoemen op dragt doen als off wi voersz. erffgenamen selffs persoenelicken in presencien weren welcke voersz. kaeterstede gelegen is in den gerichte van Ommen onder den klockenslag van den Ham. In den buierscap van dat Meer gelegen tendes an Neveler-kamp mit den eene ende anden mersche mit den (ander, was doorge- streept) sieder anden Gert Kosters maete ende mit den anderen eijnde an Jan Wilbers maete alle dinck sonder erg ende kijft. In waeren oerkonde dit aldus geschyet voer ons borgemeysteren voersz. op den 29 Junius Anno 1618.

Gerreyt Egbertsen als secretar.
dit is Jan Baers merck                       dit is Jan Herms merck
ende mit sieneygen handt                     ende op een boetjen gesonden
geteckent
                             dit is Claes Hermsen merck
                             mit sien eygen handt geteckent.
Samenvatting:
Verkoper: Albertien Herms.
Pand:     Grondstuk met het ene eind liggend tegen de Nevelerkamp en met het andere eind                      tegen de Mars en gelegen
          tussen de maten van Gert Kosters en Jan Wilbers.
Koper:    Seyne Lamberts
Getuigen: Jan Baers, Claes Hermens, Jan Herms.
Probleem: De eerdere eigenaar, Herman Rotger, goed willend en tijdig betalend ruimt zijn 
          plaats in voor een krakelende Seyne. Er wordt besloten hem via Berent Wilbersen 
          de wacht aan te zeggen. Seyne  moet zich tot volle tevredenheid van Albertien 
          gedragen
          Bron: RAO - Archief Eerde.
1621 mrt 26. Bekenne ick Jan Baerszen als man ende voecht mijende echte huisvrouwe Janneien Herms ontfangen thoe hebben alsoedanijge au paert van comanschap van mijn vaders? zusters wegen gheheten Albertien Herms soe haer competerende van de koeterstede soe Seijne hier voer verhaelt gecoft heft. Acktum Wilsem den 26 mert Anno 1621.
Merck van Jan Baersz.
Bron: RAO - Archief Eerde.

1626 Akte van belening van Johan van Raesfelt (de jonge) met het volschuldige erve Wennerink, horig aan het stift Essen, 1626. Met aantekening dat dit erve niet meer behoort tot de Twickelse goederen, 1760. (1 charter).
Bron: Archief Twickel, nr. 6086.

1630 sep 22: Copia. Anno 1630 den 22 septembris is eenen steeden vasten erffcoop geholdenn ende geschien, tusschen den wolledelen erentfesten, Jr. Johan van Twickelloe tho Borchboningen ende Veenhuesenn, vercooper ten eenre, Ende die weled. veell ehr ende doegentricke juffer Aldegonda van Renesse coopersche ten andere zijde, Weghen dije noch opt Erve Neverswils, voor desenn lantaencoffte, hooge ende leghe landerijenn, neffens hues, hoff, schure ende schott int cleyne offte grothe, nyet daervan uijtbesondert, Sijnde eensdeels een Keppels Leen goet, voort het waertall, in dije buerschap Noortmeer gelegen ijs, ende wes sonsten meer over dije Beecke, in Linder marcke licht voor vrij allodiaell goett in Hammer en Eerder marcke gewaertt, ende is dese landerien beswaert, jaerlice met dreij mudde roggenn int Confent van Sibbekeloe dije kercke in den Ham des jaers, achte goltgulden, Berent Jansen custos tot Dalffsen, vijer goltgulden eenorte, Gert Eszijens vijer goltgl, hett Deventer ordiuaris hantgelt, gaende overt gehele erve, welckere uijtgangenn copersche haer vr.seijden tott haere laste sall beholden, dergestalt datt copersche voorn. eens aen dess coper sijn Ed. In twee termijnen sal ontrichten ende betaellenn, ter somma van twee ende dertich hondert gull. den gulden van twintich stuuver brabens, commen vrij gelt, waervan hett eerste termijn, verschijnen sall, op aenstaende St. Marten in dit tegenwoordighe jaer 1630 tho wetten die eerste helffte, dije resterende andere gerechtte helffte op paesschen anno 1631. Ende sall dijen volgens de vercoper zijn ed. nae erfcoops recht bijtt leste termijn, geholden sijn vercopersche cessie ende overdracht t'doene, daert sall behoerenn, gelavende wijders vercoper dije voors. copersche, die coop alsoe tho staende, tho wachtten ende tho waeren, voor alle dije ghenne, soo boven den voors. uijtganck, enighe prefense accien opt voorn. vercoffte landt, sullen kennen kommen offte vermeijnen, tho hebbenn, dije voorn. copersche daervan cost ende schadeloes te bevrien, onder verbandt van sijn Weled. persoen ende guederen, waer dije selve ock gelegenn sullen mogen sijn, sonder alle arglist fraude ende bedroch, sijnnen bij desen coop aen ende seven gewest neffens vercooper ende copersche aen edelen erentfesten manhafften Goesen Abell de Berck ende Arent Cost borgermeister tot Ommen dije dese coop cedule neffens vercoper ende copersche mett haer egenhanden ende naemen underschreven. Actum ut supra.

         Johan van Twickelloe tho Barchboningen ende Veenhues.
         Alheyt Aldegonda van Renesse Dogter tot Eerde.
         Goszwijn Abell de Berck.
         Arent Cost.
         Derck Meijners scripsit et subscrifft.
Bron: RAO - Archief Eerde.

1632: Copia van eenige verkoffte percelen des erves Neversuill.
De andere sijdt vant Hengeler nae eerder Broeck ingestettet door Tonis Hermsz, voor vijff hondert viftin goltgl. noch bij Tonis verhoeget met hondert ggl. noch Claes de Schutte iss verde verhoeget met 2 ggl. daermet den slach beholden, borge Willem Frederincksz ende Derck Welinck.
De landerien op den camp bijt huis soe de offgepaelt sijnnen. De wech daertoe sall gaen vanden mars off halff vant lant dat verkoft wort ende halff vant lant dat bijt huis blift.
Het huck stucke nae de huck ingesettet doer Jan Hermsz waer twehondert viff goltgl een oerst noch verhoeget met 10 ggl noch verhoeget bij Tonnis Hermsz met 5 ggl noch bij Jan Hendricksz verhoeget met 5 ggl noch bij Tonis Hermsz verhoeget met 10 goltgl noch bij Tonis eens verhoeget daermet den slach beseten. Borge Jan ten Cotte, Hendrick Willemsz.
Het stuck daernaest ende ingesettet doer Jan Hendricksz voor twehondert vifeentwintich goltgl darmet den slach beholden. Borge Derck Welinck, Jan Jansz Mollenhorst.
Het derde stucke over den wech door Albersz Egbert voor vierhon- dert viff goltgl een oerst noch verhoeget met 50 goltgl. noch Jan de Meyer den slach gekregen met 20 ggl. borge Hendrick Grote Haselhorst, Jan Jansz Mollenhorst.
Noch het lange stucke daer naest ende ingesettet dor Tonis Hermsz voer twehondert dertieg goltgl een oerst noch verhoeget met 10 ggl noch verhoeget bij Hendrick Jansz met 10 ggl darmet den slach beholden. Borge als boeven.
Het lange stucke naest de hege int suiden ingesettet doer Egbert Albersz voer twehondert twenviertich goltgl van oerst noch bij Egbert Albersz verhoeget met met 20 goltgl noch Wolter Eskens met 5 goltgl. den slach beholden. Borge Claes Wilmsz, Michell Jansz.
Het korte stucke ofte ganspin nae den mars met het gertin daerbij ingesettet bij Albersz Egbert voer drehondert dreendertich goltgl een oerst noch bij Albertsz Egbert verhoeget met 20 ggl noch bij Wolter Eskenss verhoeget met 5 ggl darmet den slach beheholden. Borge als boeven.
Dat dese copia met het principale over een kompt betuige ick onderget. Derck Meynersz procuratori admissus.

Derck Meynersz 1632.
Bron: RAO - Archief Eerde.

1639 nov 15. Roelinck verwalter.
Anno 1639 den 15 Novemb. is een vruntgesz accort geholdene tusschen Arent Cost Borgemeyster en de weledele frouw Alegonda van Renesse frouw van Rethraedt tot Grothuesen ende datt ter presentie van den Welled: Jr. Henrick van Heerdt scholtus tot Ommen, ende den welledelen, Jr. Bernhardt van Rethraedt als man ende mombaer, van sijn vrouw voorsz, ende bekenden, dat sye aen den ersaemen, Arent Cost, borgemr: Anna Jansen sijn echte huiszfrouwe en erfgenamen over cedeert en overgedrage hebben een stucke goedet offte erve genoemd Neverswill so dat bij Jan den Meijer, tegenwordich gebruicket worth gelegen int gerichte van Ommen int karspel van den Ham buerschap Noortmeer soo als datt tegenwordich gelegen is, met hues hoff, schure schaepeschot, landtsandt, hoge ende leege toe heyde toe weyde, soe de voorsz vrouw Alheyt Alegonda van Renesse vrouwe van Rethraedt, ende den Ed. Arent Cost onder haer beyden van den Welled. Jr. Johan van Twickelloe voor etlicke jaeren t'samen gekofft hebben, het welcke een vrij leen goedt is, van den heer van Keppel, met alle sijn annexen ende gerechticheyt ende beswaernissen, so daer tegenwordich opstaen waarmet den E. Arent Cost bekent wasz als hulder en de voorgesz vrouw Rethraedt kopersche aff wasz, met beleent sijndt nyet daervan uuytgesondert behalven het Hengeler voor een somma van pennongse, so den Ed. Arent Cost haer welled: verschotten hadde ende sal noch den Ed. Arent Cost boven dese bovenverhaelde pennongen aen de welled. vrouw van Rethradt noch uytkeeren ende betaellen tegens toekommende Sunte Jannes 1640 acht offte zistijndage onverhaeltt dye somma van tweehondert golt gl, den golt gl tot - 28 stuver het stucke waerentegens de voorgesz vrouw van Rethraedt met Eheman Jr. Bernhardt van Rethraedt beloeven ende vennemen van den Ed. Arent Cost aen de Welled: Alheit Alegonda van Renesse vrouw van Rethraedt alle obligatien en reckeninghen van dye hyer boven verhaelde verschotten penningen ter presentie van den Ed. Henrick van Heerdt scholtus tot Ommen en den edelen Jr. Gerlig van Besten ten handen gestelt en overgelevert.
Actum et supra.

Adelheyt Aldegonda van Reetradt geboren van Renesse.
Verwalter Roelinck.
Henrick van Heerdt alse getuige.
                                             H.S. bedan yck myn sijl van godebrak
Geerlick van Besten als getuige.             bajatyn Aldegonda van Reetradt
                                             geboren van Renesse.
Bron: RAO - Archief Eerde.

1644 feb 7. Copia. Weled. Mogende Heeren De Gedeputeerden van Ridderschap en Steden representerende de Staten van Averijssel.
Borger Arent Cost geciteert (= opgeroepen) zijnde van de Bourschap Eerde tegens den 7 deses geeft neffens Jr Geerlig van Besten wegen de Erffgen. van den Ham gants eerbiedelijck toe berigt volgens acte desen aengesegt.
Dat het kerspel Ommen en den Ham aengaende des Koenings contributien zijn geprolifeert en die van den Ham altijd betaelt hebben (van 't hondert zes).
Versoecken diermaeten dat sij als voor desen betaelen mogten en het Erff Everswill ten volle in den Ham gelden, gelijck deslange is geschiet.
Of ingevalle U Welede Mog. konden verstaen dat het Campjen gent het Hengeler soude toe Eerde gelden haer portie wijse afgenomen en die aen Eerde weder op erlegt mogt worden.
Als versoecken ook Suppten dat die leege landen bij den Erff Everswil behoort en daervan verkoft zijn insgelijcks mogen gelden oft haer al mede so veel afgeslagen.
Verwagtende hierop finale decisie, ten eijnde sij met andere naburen off onder malkanderen geen moeijte mogten hebben dewijl die goederen soo door malkanderen liggen ende die leege landen in Hammer en Ommer carspel altijd bij de Erven sinen gereeckent.
--- dit doende ---
Berigt voor Burgemr Arent Cost den 7 Febr. 1644.
Bron: RAO, Markeboeken van Den Ham. Inv. 452-452. Ik heb ook een copie van inv. 453.

1660 Eodem die coram ut supra (Op dezelfde dag ten overstaan van bovengenoemde personen):
Beleent Berent Hermensz genaamd Neversells Berent met een mathien landes genaamd de Kalverweide en een klein gaardetien daaraan gelegen aan de hoge horst ten eenre ende Gesenclaar ter andere sijde met nog een half mudde landes gelegen op de mageler es tussen Brachert ende Hannes Goossens land te samen uit Wigboldinck gesproten ende dan nog met de helffte van het meergemelte stucke genaemd Veltheckstucke zijnde 6 schepel uit Lamberinck to Magele, onder hoff te Archem gehorende, ende heeft hulde en Eedt na haeves rechte gedaen.
Bron: RA Zwolle/ Archem?

1660 Eodem die coram ut supra (Op dezelfde dag ten overstaan van bovengenoemde personen), amptman Gerard Wijer etc.
Beleent Hanna Henrixen geassisteert met de Ed. Jacobus Everts als haar toegelaten voogd ende ter ondersteun van hare soone Herman Berents als haren hulder in dese na dode hares vaders Henrick Jansen met het Braecksteertstucke, groot 2 mudde gesaai nog benevens 't eindes dat grote stucke 4 mudd landes, item een stucke achter die gaarden 1 mudde landt ende het Velthexstucke 6 schepel groot samen gesproten uit het volschuldige erve Lamberdinck tot magele soo die in hulder gestelt hare voornoemde vader Henrick Jansen daarmede op den 14 sept anno 1614 is beleent geweest ende met doode ontruimt heeft ende voor voornoemde Anna Henrix geassisteert als voors. heeft haare soone Herman Berents hulde ende eedt nae haeves rechte gedaen, 't selve geschut sijnde heeft Anna Henrix geassisteert wie boven met thodoen haren verschr. hulders Herman Berentsz de voorn ... aan handen des amptman geresigneert ter behoeve van haer forst. genad. ende Graflijke Capittel met versoeke dat de Coopers tegenwoordige bezitters daarmede ... (rest ontbrak; actes zelf vertalen)
Bron: RA Zwolle/ Archem?

1674 okt 27. Voor amptman Gerhard Wijer out burgemeester ende leenmannen bij gebrek aan hoffgenoten, Rudolphus Wijer en amptman Martinus Boelen van het capittel Deventer:
Beleent Berent Roever ten sijner versoecke in name ende als man, momber ende hulder sijner huisvrouwe Hermtien Berents Neverseel na de doode van haer vader Berent Hermens Neverseel met een maetien landes genaamd de Calverweide, een clein gaardeken daaraan gelegen de hoge horst ten eenre en het Geesenclaar ten anderen zijde en met een halff mudde landes gelegen op de Mageleres tussen de Braeckstert en Hannes Goossens lant te samen gesproten uit het volschuldige erve Wigboldinck te Magele in de carspele Ham gelegen omme deselve na haves rechte van Archem van haar vorstelijke hoog grafelijke gen. te holden in thins en leenscher weerde, ende gen. Berent Roever heeft aan den amptman (handelende in name sijne huisvrouwe) hulde en eedt na behoren des haves rechte van Archem gedaan.
Bron: RA Zwolle/ Archem?

1674 okt 27. Eodem die coram ut supra (Op dezelfde dag ten overstaan van voornoemde personen, amptman ende leenmannen bij gebrek aan hoffgenoten.
Beleent Berent Roever (ten versoeke) in name ende als voogd ende hulder sijner huisvrouw Hermtien Berents Neverseel na dode hares vaders Berent Hermsz Neverseel met de helffte van het Veltheckstucke, sijnde in het geheel 6 schepel groot, gesproten uit het volschuldige erve Lamberdinck te Magele in de Carspele Ham gelegen, omme het selve nae haeves rechte van Archem van haar vorst. hoogh. graafelijke gen. wie thins ende leenscher te holden gelijk sulx behoort. Ende Berent Roever heeft hiervan in name sijner huisvrouw Hulde ende Eedt na behoren ende haves rechte van Archem gedaen.
Bron: RA Zwolle/ Archem?

1675 Vuurstedengeld Salland, folio 42. Nortmeer: In guldens-stuivers-penningen.

         Slijckhuys                                     1-.-.
         Nortmerinck                                    1-.-.
         Aeltjen in de Kuype                            1-.-.
         Neversel                                       1-.-.
         Lambert Bergman                                1-1-.
         Haselhorst                                     1-.-.
         Oldenseel                                      1-.-.
         Leers Seyne pauper                             .-.-.
         Kippen Berent                                  1-.-.  
en op folio 46 het volgende verzoek om vrijstelling voor de paupers.

Wel Edele Mogende Heren, Mijne Heeren, De Gedeputeerden van: Staten van Overijsel
Geven onderdaniglijck te kennen de Armen in den Ham soo hieragter volgens attestatie van de Pastoor uijtgedruckt staen dat eensdeels van de Diaconie van den Ham onderhouden worden, en anderdeels van sig selven soo arm en onvermogen sijn dat van 't eene broot niet en weeten tot het ander te geraecken, dat deselve mede, ingevolge resolutie van U.Ed.Mog op het schorsteengelt zijn aengeslagen omme hetselve voor de halfte te betalen. Ende off zij wel alle .... in haer eygen huysjens woonen / ende dienvolgen- de hetselve schorsteengelt aen de huyse niet en konnen korten / soo ist nogtans dat deselve huysjens meerder beswaert sijn door hare schulden als el deselve bij vercopinge souden kunnen gelden, weshalven zij nodig geoor- deelt hebben sig te addresseren aen Uw Ed: Mo: haer Suppl:ten om godswille het voors- schorsteengelt gelieven te remitteren.

T welck doende is.

1675 Vuurstedenregister Eerde (1675) folio 101. De Scholtus en Henrick Martens op de

         Havesate wonende                         4 hoofden
         Willemes                                 3    ,,
         Mullers                                  3    ,,
         Nijenhuys                                3    ,,
         Schultinck                               3    ,,
         Weelinck                                 3    ,,
         Meulemans                                4    ,,
         Blickkenhorst met de inwoonder (pauper)  4    ,,
         Meulenhorst                              3    ,,
         Hengelaer                                2    ,,
         Braeckman                                2    ,,
Idem in Nortmeer 3-8-1675 (folio 108)
         Slijckuys                                2 hoofden
         Nortmerinck                              2     ,,
         Kippen Ale                               1     ,,
         Lambert Bergland                         2     ,,
         Groote Haselhorst                        2     ,,
         Hendrik uit Oldenzeel                    3     ,,
       * Leerseynen huys (pauper)                 2     ,,  *
         Kippen Berent                            1     ,,
         Neversel                                 2     ,,
* Leege huyzen in den Ham daervan niet te bekomen is en die tot schuyren gebruyckt worden.

1678 Akte, waarbij Wijer, als ambtman, Aaltje Lamberts, vrouw van Peter Assies Lamberdinck, aanneemt als 'hofgenotinne' van de hof te Archem voor de daaronder ressorterende hoeve Lambertink, die gelegen is in de buurschap Magele onder Den Ham, en vergunt, dat haar kinderen haar zullen kunnen opvolgen in haar rechten ten aanzien van deze hoeve (1 charter).
N.B.: De vrouw treedt hier vrijwillig in de hofhorige echte teneinde haar kinderen, die rechtens de status van hun moeder volgen, mettertijd te kunnen laten profiteren van het hofhorig erfrecht.
Bron: RAO. Fam. Archief Heerkens (1982) nr. 418.

1681 mrt 25. Bekenne ick onderget. Jan Jansen Neverseel voor mij ende mijn erffgen. verkofft te hebben gelijck ick verkope midts desen, an de A Hendrickien Kost wed. van sal. Jan Gerrits Moerkercken, een stucke landet genaempt den Tappaen Goerden offte Kotter Steede, met zijn recht ende gerechticgheit, daertoe Hoerende, kommet vrij van alle uijtgaende renten exemp Heeren Schattinge, gelegen an Neverseels camp, en dat voor een somma van hondert en 30 carl. gld (Inv.: en een ducate tot een voormeeds en den 50 penn tot lasten van coopperse) en dat voorn. cooperse mij weer restitueren de halve wijncoop, armengelt en schriffgelt, soo ick daer van gegeven hebbe en bekenne ick onderget. Jan Jansen Neverseel, dat Hendrickien Kost wed. Moerkercken, bovengen. cooppenn. ter somma van hondert en daertich car. gl met een ducate tot voor meeds, en de halve wijncoop, schriff en armengelt an mij onderget. voldaen en betaelt heeft, onder condities dat vercooper geholden sal zijn ten allen tijde behoorlicke opdragh hier van te doen, sonder argh offte liste in oirconde deze waerheit, hebben wij dese doen schriven en eijgenhandigh onderteikent.
Actum Swoll den 25 meert Ano 1600 een ende tachtentich.

         Bernard van Delden uijt naem van mijn schoonmoeder Moerkercken.
         Dit is het merck van Jan Jansen Neversell. In mijn presentie als getuige Jannes Coster.
Bron: RAO - huisarchief Eerde.

1681 Akte van belening door Bernardus Wijer, als ambtman, van Assien Peters Lamberdinck met het goed Lamberdink, gelegen in de buurtschap Magele onder Den Ham. (1 charter).
N.B.: Dit stuk is kennelijk door belanghebbende nooit bij Wijer afgehaald.
Bron: Uit archief Heerkens RAO nr. 434.

1686 mei 8. Jan Henricksen en Swaentien Tonnisen zijn huijsvrou wonende in den Ham, hebben voor haer en de haeren erffgenamen, erffelick ende ummermeer, verkofft, gelijck sij vercoopen midts desen an de erbaeren Henrickien Kost wed.: van wijlen Jan Gerritsen Moerkercken ende haeren erffgenamen, een halff mud: boulandes, gelegen onder het kerckdorp van den Ham, op de camp van H. Jan Neverseel, tusschen Hoesman zijn mud: landt ten suyden en de sloodt van Neverseels weyde ten Noorden ende andere zijdte bij langes de wael van de camp, tiende kommen vrij van alle uytgaende venten, exempt heeren schattingen, welcke anstons eygendomelick sal angetast worden, voor een somma van negentig Carl gl: tot twintigh stuivers het stuck, te betaelen anstons bij het teikenen deses, een somme van viertigh Carl. gl: belovende sij vercooperen dit voorsz: halff mud: landes ten allen tijden te waghten en te warnen voor alle evictie en opspraeke alles sonder arglist in waerheits kennisse hebben wij deses daer schriven en met ons eygen namen en maercken ondergeteikent.

Actum Swolle op den 8 May Anno 1600 ses en tachentigh ------
                   Bernard van Delden voor mijn schoonmoeder.

Dit is Jan Henricks eigen                       Dit is Swaentien Tonnisens
eigen getrokken mark þ geen                     getrokken mark @ geen wi getuigen. 
wi getuigen
J.v. Muiden door E. Jansen van den Heyne

1686 mei 8. Anno 1600 ses en tachentigh den 8 may is bij ons onderget. het eerste termijn tot viertigh Carl. gl ontvangen oirconde onse onderteikenninge

         IDEM                                          IDEM
                              J.v. Muiden
                              door E. Jansen van den Heyne
1686 jun 5. Anno 1686 den 5 Juny noch ontvangen van de wed: Moerkercken vifftigh Carl. gl.: daer meede is onderget. de cooppenningen van bovengens: halff mud: landes ten volle betaelt en voldaen, oirconde onse onderteikeninge.
         IDEM                                          IDEM
                             IDEM
1688 jul 3. Hypotheek van Neversels Berent
Door Derck Hendrixen in de Weijde m.v. Jennegien Jans.
T.g.v.: Jan Arent van Oldeniel, m.v. Susanna Castela.
(Jan Jansen, overl. vader van Jennegien Jans voorn. had op 6-6-1671 geleend van Jan Hendrixen uit Oldenzael; deze laatste droeg deze vordering over aan zijn landheer jhr. Jan Arent van Oldeniel om zijn pachtschuld te betalen.).
Onderpand: a. veerdehalf (= 3½) schepel gezaai.
Ligging: Uit het erve Lambering gelegen op de Muijder Esch, grenzend enerzijds aan Kosters Berent en Jan Grietjes en anderzijds aan de wed. van Berent Neversel;
b. de caterstede te Magele, de Weijde genaamd, bestaande uit huis, twee gooren en hooiland, door comparant gebruikt; c. hun aandeel in de Rosmeule;
d. peerden en beesten;
e. alle verdere en toekomstige goederen.
Get. Frederikus Lindenhovius, predikant te Den Ham.
Bron: Index Rechterlijk Archief Overijsel betreffende acten verwerkt in het schoutambt Ommen en Den Ham. Inv. nr. 1, fol. 49-50, acte van hypotheek.

1688 sep 20. Overdracht door: Seyna Elisabeth van Laer, wed. van overl. Herman Jan Grubbe te Mennegeshave, geadsisteerd met burg. Henrick Vriesenderp, voor zich en als wettig voogdes van hun kinderen.
Aan: Antonius Bossier, pred. te Ommen, m.v. Susanne Roothuys.
Van: a. hooimate, Neverselsmate genaamd, bij 't Neversel, in de boerschap Noortmeer.
b. Stuk hooi- of weideland de Bijvanck (Bijvang) onder den Ham gelegen, grenzend aan Jan Arents en Frerick Muller.
Opm.: Van de verkoopprijs wordt afgetrokken een lening door Bossier gegeven op 21-4-1683 met als onderpand de haver- of Russenweijde en paardeweyde, uit de Neverselsmaete en Bijvang.
Per saldo nog een schuld aan Bossier, waarbij genoemde haver- en paardeweijde als onderpand blijven.
Bron: Index Rechterlijk Archief Overijsel betreffende acten verwerkt in het schoutambt (RAS) Ommen en Den Ham. Inv. nr. 1, fol. 52-53, acte van overdracht.

1688 sep 20. Overdracht van de hooimate, Neverselsmaete genaamd, bij 't Neversel in de boerschap Noortmeer en een stuk hooi- of weideland de Bijvanck (Bijvang, bij Minkjans??) onder Den Ham gelegen, grenzend aan Jan Arents en Frerick Muller. Opmerking: Van de verkoopprijs wordt afge- trokken een lening door Bossier gegeven op 21-4-1683 met als onderpand de haver- of Russenweyde en paardeweyde, uit de Neverselsmaete en Bijvang. Per saldo blijft nog een schuld aan Bossier, waarbij genoemde haver- en paardeweyde als onderpand blijven.
Aan: Antonius Bossier, predikant te Ommen, man van Susanna Roothuijs.
Bron: RAO: overdr. 20-09-1688 RAS fol. 52-53.

1689 feb 13. Verhoord worden: Jan Arents, Wolter Berents, Berent Wijchers, kopers van het erve Lamberinck (tussen Mute en Geesincklaer).
Getuigen: Willem Hermsen Nijenhuis (60 jr), Helmich Jansz Leeferdinck (35 of 36 jr).
Wijlen Peter Lamberdinck nam een 8 jarige Jan Jansz van de Weide in dienst in het jaar 1666 op bepaalde condities, nl. via scheper, kleine knecht etc. Hij heeft veel werk gedaan maar niets ontvangen.
Comparante: Aaltje Lamberts (voorheen wed. van Peter Assies Lamberinck en inmiddels ook alweer van Jan Jansz Nevensel) zegt dat zij niets met deze schulden van doen heeft.
Bron: RAO: overdr. 13-02-1688 RAS

1689 dec 11. Door: Derxk Wijchers Ootmerinck op Ootmerinck te Lemele man van Wijchmontjen Geertsen.
Aan: Gerrijt Geertsen man van Jennegien Wijten, eerder man van overleden Jennegien Geertsen Uijsmerinck.
Van: ¼ deel in de Neverselsmaete, groot 2 dagwerk hooiland, gelegen in de buurtschap Noortmeer onder Den Ham, carspel Ommen, grenzend aan vrouwe wed. Grubbe, het Fliermaetjen, de Kuijper in Den ham, Neversel, de Meente en de Bestemer.
Opmerking: Derk Wijchers had op 1-5-1670 een geldbedrag geleend van Jennegien Geertsen Huysmerinck; voor aflossing daarvan wordt nu dit aandeel in de Neverselsmaete verkocht aan Gerrijt Geertsen als vroegere echtgenoot van overleden Jennegien Geertsen Huijsmerinck.
Getekend: Hartger van Borne, procureur te Ommen.
Bron: Neverselsmaete, overdr. 11-12-1689 RAS fol. 80-81.

1690 jan 21. DOOR: Arent Lucas m.v. Hillegien Willems, haar broer Berent Willems en haar zuster Jennegien Willems.
AAN: Wolter Berents; de kinderen van Berent Reuver, m.v. overl. Hermtjen Berents; de kinderen Jan Swiersen m.v. overleden Hendrickjen Berents.
VAN: 3 schepel zaailand op de Mageler Esch tegenover het Veltheckke, grenzend aan- en tussen 't land van wed. Grubbe te Mennegeshave en de kinderen van Neversels Berent onder den Ham, carspel Ommen.
GETEK. Hartger van Borne, proc. en custos te Ommen.
OPM.: Dit geleverde zaailand is op 22-11-1681 ten overstaan van dit gericht verkocht door overleden Jenne Tonissen, v.v. overleden Willem Jansen (ouders van Hillegien, Berent en Jennegien Willems voorn.) en de mombers over hun kinderen. De kooppenningen zijn nu gebruikt om schulden van de ouders te betalen. Nu vindt de overdracht van de verkoop plaats.
Bron: RAO RAS 1 fol 84 Vo-85.

1690 sep 18. Akte v. overdr.
DOOR: Jan Hendrixen vroeger meier op Mollenhorst te Eerde (nu op 't Loo voor Coevorden), m.v. Hermpjen Jansen etc.
VAN: o.a. 't Hasenbree bij Slijckhuis en Berglant in de Noortmeersche Esch.
Bron: RAO RAS 1.

1709. Acte van overdracht van Nevenselsmaate bij het Nevelsel, die 13-4-1697 door wed. Grubbe als besitster en boedelhoudster van Mennigeshave verkocht is aan Antonius Bossier, pastoor te Ommen. Op conditie de maate weer terug te kunnen kopen voor dezelfde som.
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1713 aug 4. Overdracht van het erf Hengeler van Grootvelt naar Johan Werner van Pallandt op 4 aug. 1713. (Slechts deel van de acte).
Op dato onderschreven hebben de Heer Doctor van Grootvelt en sijn Huisvrouw Johanna van Delden verkoft gelijk verkopen kragts deses an de Hog. Welg. Heer de Baron van Palland tot Eerde lieutenant general en gouverneur van Aeth, en sijn Ho. Welg. Eheliefste Vrouw Baronesse van Baer een Erve en goed genaemd het Hengeler gelegen onder den Ham of Eerde, zijnde gewaerd in voors. Hammer ende mede in Eerder Markte dogh ten reguarde van de Hammer waere so veel de oude brieven sijn uitwijsendes met sijne laege en hooge landerijen en met alle t' geene de meijer tegenwoordig is gebruikende, Bron: Voorlopig onbekend; zoekgeraakt door comp.storing.

1714 jan 11.: Testament van Aaltjen Lambers laast nagelaten Wede. van Jan Nevelsel in den Ham.
Ick Joan Westenberg wegens Hogere Overigheit in der tijt Scholtus van Ommen en den Ham, certificere hier mede, dat voor mij en keurnoten als waren Jan Swiers en Henrick Hartgers in den Edlen gezigte is gecompareerd en erschenen Aaltjen Lambers laest nagelaten Wede van Jan Nevelsel sieckelijck bij 't vuir sittende, dogh haar verstandt en memorie volkomen magtigh, soo als uiterlijck gebleken ende men anders niet konde bemercken sijnde geadsisteert met Wolter Berents capitain als haren gekozen en toegelaten momboir in desen, verklarende uit aenmerckinge van de sekerheyt des doots ende onsekere uire van dien, geresolveert te hebben tot proventie over haar tijdelijcke na te latene goederen te maken de volgende testamentaire dispositie; voor off in de barmhartige handt gods hare ziele ende doode lichaam ter eerlijcke begravinge hebbende aanbevolen: Verklaerde sij comparanten kragt deser te institueren ende nomineren tot haer universele erfgenamen van alle hare na te latene gerede en ongerede allodiale en lheenhorige goederen actien ende crediten niet uijtgesondert haar schoonsoon Vrerick Jans Varver, om na haer overlijden eeuwiglijck ende erflijck te genieten ende behoeden, mits dat daer van na haer doot sal uijtkeren ende betalen vrijgelt sonder enige retractie dese volgende legaten, als namentlijck aen haere suster Hendrickien Lambers huisvrouwe van Bewr Jurrien Stuyver tot Ommen de somma van vijfhondert car. guld: eens, en Berentjen ende Grietjen Stuyver haar glde Susters Doghters ieder vijf ende twintig car: gl. eens, ende aen den armen alhier vijf ende twintig car.guld: eens. Al 't welke haar testatrice duidelijk voorgelezen sijnde, verklaarde hare vrije uijttertse willen te wesen, begerende dat na haer doot also moge agtervolgt worden 't sij als Testament, Codicil, Giften ter saeke de doot, ofte onder de levende, of sodanig anders als best sal kunnen stant grijpen, schoon eenige verdere nodige solemniteiten hier in mogten sijn geomitteert. In kennisse der waarheyt hebben ick Scholtus voornt desen ondertekent ende gesegelt, gelijck de momboir Wolter Berents Capitain ook heeft gedaen. Actum ten huise van de selve. Ham den Elfden Januarij 1714.

was ondert:                          Wolter Berens
                         B. Nijhoff
J. Westenberg, Scholtus te Ommen.
er waren 3 segels in groen was gedrukt, daer onder aanhangende.
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1714 Erve en goed Hengeler, waaronder Tappengoorn en Deerenhorst, dat ligt bij het erve Neversel gaat naar Baron van Pallandt.
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1716 Derk Egberts van de Geerlich en zijn zuster Marregien Egberts vermaken hun boedel (Derk zit ziek bij 't vuur) aan Arent Hendriks en Willempje Berents, kinderen van hun zuster zaliger Ydegien Egberts door Jan Vrerix Verver verwekt, 100 Rijndaalders ad 50 stuiver stuk. Aan Hendrik Arents, man van wijlen hun zuster Willempje 100 Rijndaalders. Aan de kinderen van hun overleden broer Jacob Egberts 100 Rijndaalders. Aan hun nicht Elsje Willems, dochter van zuster Jennigje Egberts door wijlen de meester Willem Berents chirurgijn verwekt ook 100 Rijndaalders en 6 spint land op de Vrettekamp en nog land te Meer.
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1717 sep 23. Op huijden, dato onderss: soo heeft Dr. Wilhelm van Grootvelt, als gevolmagtigde van sijne meuije Hendrina Moerkerken, aen den hoog welgebooren, gestrengen heer Baron van Pallandt, heer tot Eerde, Lt. generael ten dienste van den Staat der verenigde Nederlanden en de hoog welgeboore Vrouwe Baronessse van Baer, Eheluijden verkogt eerstelijck sijner meuijen erve ende goedt Neversel ofte Neverswill ook opganck genaemt gelegen in den Carspel van den Ham Boerschap Nortmeer met alle sijn getimmer soo daer op is staende opgaende eyken boomen, hegge holt, hooge en de leege landen en alle regt en gerechtighijt, van outs daer toe gehoert hebbende sijnde hier ook onder begrepen den aengegraven kamp, sedert korte jaeren door verkooper qq.aengegraven. Dog maer voor soo verre als uyt hoofde van die aengraving is hebbende sijnde dit erve leenroerig aen den huyse Keppel ofte Voorst en beswaert met diverse uytgangen jaerlijckx, als aen de kerke pastorije en de Armen van den Ham ende negenthien stuyvers Deventer handtgelt jaerlijckx, bedraegende ongeveer elff Carl. guldens en thien a twaalff stuyvers jaerlijckx, dog thiende vrij. Des sulx voor de somme van vier duysent Carl. guldens vrij gelt te betaelen in een onverdeelde somme op Martini deses jaers 1700 en seventhien. Dog salt aen haer hoog wel geboorne vrijstaen gesijde cooppeningen, indien soo wilden eenige penningen daer van op interesse te houden ofte int geheel het aen haer hoog welgeb. gepermitteert sijn, mits daer van interesse betaelende tegens vier van 't hondert in 't jaer van gemelden Martini 1700 en seventhien gerekent, en sulx tot aflosse toe, die ten allen tijden in soo een val kunnen en moogen geschieden wanneer een van bijde parthijen den anderen vierendeel jaers voor den verschijndag quam te waerschouwen blijvende daer en boven de jaerlijckxe uytgangen ad elff gl thien a twaalf stuyvers jaerlijckx gelijck oo het octroy en jura van de belooninge den geheeln vijftigsten penning, en alle Carspels lasten soo gemelde erve nog mogte verschult sijn mede in 't geheil ten lasten van hare hoog welgeb. gestrenge coopers en sulx onvermindert de coeppeningen sullende haer hoog welgeb. het gemelde erve aenstonts naer onderteykeninge deser in vollen eigendom aentasten. Doch alle achterstaende verschene pachten, en nog aenkomende Martini deses jaers 1700 en seventhien te verschijnen sullen komen ten profijte van de verkooper qq. moetende aen den meyer Jan Willems sijne op Martini 1700 seventhien nog resteernde drie jaeren door de hoog welgeb. coopers werden uytgehouden.
Verders is een contract van koop gemaeckt tussen meergemelden hoog wel gebooren heer Baron van Pallandt en vrouw Baronesse van Baar en Dr. Wilhelm van Grootvelt gg. als verkooper over derselver katersteede, mede in 't karspel van den Ham Boerschap Nortmeer gelegen Miskotten genaemt bestaende in een bouwkamp en verdere lege landen met sijn regt en gerechtighijt als van outs daer aen is behoorende geweest, en het selve bij mijn schoonvader Barnard van Delden zaliger, van den Ed. Johan van Benthem op de 30 Augusti 1686 is aengekogt sijnde allodiael thiendt vrij goedt.
Dog indien onvermoedelijck mogte geblijcken, dat gemelde Catersteede thiendpligtig mogte weesen soo sal daer voor evenwel niet aen de kooppen- ningen gekort kunnen worden en sulx voor de somme van achthondert Carl. guldens in een onverdeylde somme op Martini 1700 en seventhien te betaelen. Dog indien de hoog welgebooren coopers gemelde penn. aen haer hoog welgeboorene vrijstaen, mits daer van betaelende interesse tegens vier van 't hondert in 't jaer blijvende de 50-sten penning transport, en alle Carspels lasten soo nog mogte verschult weesen ten lasten van de hoog welgeb. coopers alles onvermindert de coopenningen, verders sullen haer hoog welgeboorene, gemelde catersteede aenstonts naer onderteyckeninge deser in vollen eygedom besitten. Dog alle achterstaende pachten en nog op Martini 1700 en seventhien te verschijnen sullen sijn en blijven ten profijte van den verkooper.
Verders is wel expresse geconditioneert dat alle opgaende eyke boomen soo bij en omme gemelde catersteede Miscaten sijn staende, 't sij deselve jong ofte out sijn ook die den laesten storm sijn gevballen sullen sijn en blijven in vollen eygendom van de verkooperse, mits dat deselve voor den 1 may van 't jaer 1700 en achtien van de plaets geamoveert en weggenomen werden. Staende het egter vrij aen meer gemelde haer hoog welgeboorene ses a acht eykenboomen ten haeren keuze mits daer tijdelijk van kennisse gevende aen sig te houden tot beschuttinge van 't getimmer mits deselve aen verkooperse betaelende, ingevolge taxene van onpartijdige.

Eyndelijk en ten laesten is nog geconditioneert dat haer hoog welgeb. gestrengen den meyer Herman Berglandt woonende op Miskotten gedurende des meyers leven sal moeten continueeren en de huur sijnde twintig Carl. guldens en een a twee paer hoender jaerlijckx sonder dat den selven door eenige diensten sal moogen worden beswaert ofte eenig landt van sijne plaetse wert afgenomen ofte op de een ofte op de andere maniere verergert.
En laetslijck is een contract van coop gemaekt tussen meergemelde hoog welgeb. heer en vrouw als coopers en Dr. Wilhelm van Grootvelt als verkooper over sijne gedeeltens in den Waterkamp, bij Herman en Dirck Berglandt gebruickt en sulx op volgende conditien dat de Hoog wel geb. Heere en Vrouwe Coopers voor gemelde parceelen in den Waterkamp den verkooper competeerende daer voor sal betaelen de somme van vijff hondert en tachtig Carl. guldens blijvende den 50-sten penning transport en Carspels lasten, indien die daer aen mogte verschult sijn ten lasten van de hoogwelgeb. Coopers sijnde dese parceelen in den Waterkamp vrij allodiaal goedt dat thiendtbaer verders sullen de geheele cooppenningen moeten werden betaelt op Martini 1700 en seventhien ofte na die tijt door haer hoog welgeb. werden verrent tegens vier van 't hondert, tot de aflosse toe. Die van wedersijden mede als vooren sal moogen en moeten geschieden wanneer een van bijde den anderen een vierendeel jaers voor den verschijndag sal hebben opgekundigt verders blijven alle pachten tot Martini 1700 en seventhien nog sijn hebbende door haer hoogwelgeb. moeten werden uytgehouden in waerheyts oircont sijn hier van gemaekt twee alleens luydende coopcedels en van wedersijden geteyckent binnen Zwoll op de 23 September 1700 en seventhien.

W. v. Grootvelt
1717
Verklaere ick onderss. dat ofte melden Baron van Pallandt aen mij op den 13-e November deses jaers 1700 en seventhien binnen Zutphen ten handt stelde een rauwensaal waer bij sijn hoogwelgeb. verklaerde de cooppeningen van 't erve Neverswill, niet jegenstaende ick ter Leenkamere van den huyse Keppel verklaert hadde daer van voldaen te weesen, aen mij de selve nog schuldig te sijn. Soo ist dat ick gesijde rauwensaal verbrandt hebbende de selve bij ruste niet hebbe konnen restitueeren; soo verklaere nogmaels mits desen dat deselve door de betaelinge is vernietigt gelijck uyt de quitan- tie aen mevrouw de wed. Berg door mij op de 20 November 1717 afgege- ven te dien is.
Actum Zwoll den 1 December 1700 en seventhien.
W. v. Grootvelt
De cooppeningen ten somme van vijff duysent drie hondert en tachtig Carl. gulden sijnde het montant van de verkogte parceelen hier boven gemelt, sijn mij door den hoog welgeb. gestrengen heer Baron van Pallandt heer toe Eerde voldaen en betaelt op den 26 November 1700 en seventhien.
Oircont mijn teyckeninge.
W. v. Grootvelt.
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1717 nov. 19. Anno 1717 den 19 Novemeber heeft mevrouw weduwe Berg aen mij onderss. per order van de heer Westenberg scholtus van Ommen, betaelt de somme van seshondert en vijff en sestig Carl. guldens en sulx in voldoening der coopp. van een parceel landt door den scholtus van Ommen uyt het erve Haselhorst in den Ham voor reekeninge soo hij verklaert heeft van de hoog wel geb. heer Baron van Pallandt, Heer toe Eerde, L. generaal LL., den Kuypers maat genaemt gekogt gelijk ook het Armengelt wijnkoop en rantsoen; sijnde hier van voor heens soo ver ineene nog eenmael quitantie aen den Scholtus van Ommen onder mijn handt gegeven.

Oircont mijn teyckeninge.
W. v. Grootvelt.

Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

((Samenvatting: Wilhelm van Grootvelt verkoopt voor zijn tante Hendrina Moerkercken het erve ende goedt Neversel of Nevenswill ook Opganck genaamd aan baron van Pallandt man van baronesse van Baer.
Dit gebeurt tegelijk met de katerstede Miskotte die aan de schoonvader zaliger (Bernard van Delden) van Wilhelm Grootvelt toebehoorde. B. van Delden had Miskotten in 1686 gekocht van Johan van Benthem.
Herman Berglandt (meyer) mag zonder huurverzwaring e.d. op Miskotte blijven wonen.
Verder worden nog percelen uit de Waterkamp, in gebruik bij Herman en Dirck Berglandt, verkocht aan baron van Pallandt.))

1721. Ick Joan Westenberg wegens Hoger Overigheyt in der tijd Scholtus van Ommen en Ham, certificere en doe kond hier mede, dat voor mij en keurnoten als waren Henrick Henriks Ulderix en Willem Henriks Kamphuis in desen Ed.len Gerigte sijn gecompareert en erschenen Jennigjen Wijtten wed. van wijlen Gerrijt Geerts Mulder in den Ham en haer beyde meerderjarige Dogteren Jennigjen en Geertien Gerrijts bij haer voorn. man sal. geprocreet, met Lefert Geerts Hellink tot Archem als haren drie verkoren en toegelaten momboir in desen geadsisteert sijnde, verklarende volgens gecelebreerde koop voor een somma van penn. de compte Moeder te danken anbetaalt en voldaan verkoft, gecedeert en getransporteert te hebben; sulx doende kragt deses aan de Hoog Welgeb. Gestr: Heer Johan Warner, Baron van Pallandt Heer van Eerde, Luitenant Generaal en Goeverneur van Venlo etc. in dienst deser Landen en vrouw Johanna Elisabeth Baronesse van Baer Vrouw van Eerde en haer Erfgen. Compten geregte een vierde part zijnde twee dagwerk in de hooimate genaamt de Neverselsmate, dewelke in't geheel agt dagwerken groot is, waer van Heer en Vrouw ankoperen ook gelijckke twee dagwerken hebben toebehoort en nu de geregte halfscheid is toebehorende, sijnde dese mate an de Bevert bij en onder 't Neversels in de Boerschap Noortmeer onder de klocke van den Ham en desen Carspel van Ommen gelegen, gevende dese twee dagwerken jaerlijcks in de ordinaris verpondinge en Contr: onder 't Neversel seventien st: agt penn: voorts voor vrij allodiaal en onbeswaert goed, met alle regt en geregtigheyt raad en onraad daer bij behorende, belovende de selve twee dagwerk hooiland te wagten en waren voor alle evictie en opspraak soo als na landregte is behorende, in kennisse daer waerheid hebbe ick Scholtus voorn.t: desen ondertekent en gesegelt, hebbende sij drie comparanten desen selfs mede ondertekent en op begeerte van de momboir heeft Cadeth Edsart Rabe desen ondertekent, en voorts op haer aller versoek gesegelt.

Archem den 2 Januar: 1721.
J. Westenberg                                    Yennigyn Wyten 
Scholtus 1721                                    Ijennigijn Gerrijts
                                                 Gertijen Gerrijts
                                                 Eds. Rabe Cadeth.
Samenvatting : Archem 2 jan. 1721
Scholtus     : Joan Westenberg
Keurnoten    : Henrick Henricks Ulderix, Willem Henriks Kamphuis
Comparanten  : Jennigje Wijten v.v. Gerrijt Geerts Mulder (overl.)meerderjarige dochters:
               Jennigjen Gerrijts en Geertien Gerrijts.
momber       : Lefert Geerts Hellink tot Archem.
Verkopen     : aan Johan Warner baron van Pallandt m.v. Johanna Elisabeth van Baer
Pand         : 1/4 part = 2 dagwerk (dus 2 x 0,4 hektare) in de Neversels hooimaat aan 
               de Bevert. De hooimaat is in totaal 8 dagwerk (3,2 ha) groot daarvan bezit 
               van Pallandt reeds 2 dagwerk. Ze huren de stukken voor een verponding van 
               17 stuivers en 8 penningen.
Ondertekening: De drie vrouwen comp. en voor Lefert tekent de kadet Edsart Rabe.
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1722 dec 29. Ick onder geschreven beken ontvangen te hebben van de heer van Eerde, de somma van twee hondert vieffentwintigh gulden wegens een hoekjen lant gelegen bij het Nevensel in den Boerschap Noortmeer het welck door die gemente vercoft is, en ick an de gemente bij de eerste vergaderinge sal verreckenen.

Actum Raen den 29 Dessember 1722.
H.R. Rechteren.
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1730 Testament dd. 1-5-1730 van Gerrijt Lamberts ten Kotte en zijn vrouw Eva Jans Boers. Zij wordt geadsisteert door haar neef Henrik Hermsen Nevelsel.
1733, 1735 De verponding is 8 gld 4 stuiver en 0 penningen, de contributie 15 gld 14 st en 0 p.
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1748 Register van woningen en ingezetenen van het Scholtampt Ommen en den Ham uit 1748.

Buurtschap Nortmeer.
1. Jan Slijkhuys + vrouw Ese Hendriks met 2 kinderen Grietje en Jan onder de 10 jaar. 1 knecht - Derk Hendriks; 1 maagd - Geesje Hendriks; 1 klijn maagje Jennigje Hendriks, 1 scheper - leeft van de armen. 2. Berent Gerrits + vrouw Eezie Gerrits met 1 kindt Aaltje jonger dan 10 jr. Inwonend: Gerrit Schultinck + vrouw Swaane Hendriks; 1 maagje - Hermine Hendriks 3. Jan Geerts + vr. Jannegien Jansen met 1 kindt Roelof jonger dan 10. Inwonend: Elsie Engbert; 1 klijn kint, Jan Jansen bestaat van de armen. 4. Dirk Lubberts, weduwnaar; Inwonend: Jannigje Derks, wed. met 2 kinderen, Jan en Everdine jonger dan 10. 5. Geert Hendriks + vr. Lubbegie Wieggers met 3 kinderen: Hendrik Wieggert en Janna jonger dan 10. 6. Lammert Rulofs + vr. Anne Catrine Willems met 2 kinderen: Derkje en dine ouder dan 10. Inwonend: 1 kindt, Gerrit Jan, bestaat van de armen. 7. Engbert Westermars + vr. Geertje Beerents. Inwonend: Willem Geerts + vr. Wubbegie Engberts met 1 kindt Jan jonger dan 10. 8. Harmen Bergland + vr. Annegje Jacobs met 3 kinderen: Hendrik, Jan en Willemtje alle jonger dan 10; 1 maagje Dine Willems. 9. Jan Miskotte + vr. Aaltjen Harms; Inwonend: Jan Gijsbert; 1 knegt Jan Harms; 1 maagd Marije Harms; 1 maagd Jannegje Harms. 10. Hendrik Haselhorst + vr. Hille Jans met 4 kinderen, Jan ouder dan 10 en Lammert, Marrigje en Hendrik jonger dan 10; 1 knegt Hannes Hendriks; 1 maagd Janna Jans. 11. Jan Haselhorst. Inwonend: Matje Hendriks 12. Hendrik Lubbers + vr. Geertje Jansen met 1 kint Bartelt ouder dan 10. 13. Jan Kuisman, weduwnaar met 1 kint Derk ouder dan 10. Inwonend: Jan Hendriks + vr. Jannigje Gerrits; Gerrit Gerrits + vr. Derkje Jans met 1 kint Dine Derks jonger dan 10. 14. Gerrit Leemkuyl + vr. Jannigje Jansen met 2 kinderen Jan en Beerent jonger dan 10. 15. Wed. van Gerrit Derks met 1 kint Gerrit jonger dan 10. Inw. 1 klijn meyssie Geertje Berents. 16. Hendrik Nevesell + Willempje Jansen met 6 kinderen: Jan, Geertje en Aaltje ouder dan 10 en Albert, Eeve en Fennigje jonger dan 10. 17. Albert Plaggemars + vr. Geertje Jansen met 3 kinderen Derk ouder dan 10 en Hendrik en Jannigje jonger dan 10. 18. Jan Stoevelaar + vr. Marrije Geerts. Inwonend: Wed. Ide Jansen met 3 kinderen, nl. Jannigje ouder dan 10 en Gerrit en Dina jonger dan 10. 19. Jan Oldenseel + vr. Hendrikje Gosens met 3 kinderen: Jannigje, Asse en Trientje ouder dan 10. Inwonend: Hendrik Assies; 1 scheper Hendrik Jansen; 1 kint Gerrit Alberts dat van de Diakony bestaet. 20. Jan Willems + vr. Geesjen Hendriks met 2 kinderen: Grietje en Hendrikje jonger dan 10; 1 maagje Aaltje Gerrits jonger dan 10.
Jan Gijsbers setter, Jan Slijkhuis setter; keurnoten: Willem Clomp en Jan Willink; Scholtus B. Balkman.
N.B. Alle deze vorenstaande registers sijn door de setteren met Eeden gesterkt.

1751 Vuurstedengeld - belasting op het aantal haardsteden/stookplaatsen.

Eerde:          Bewoner                          Plaats                           Aantal
             1. Baron van Pallandt tot Eerde.    De Havesate - Thuis te Eerde     5
                Toelichting: Eigenaer van den gehele buurtschap
             2. Hannes Willems                   Wilmes                           1
             3. Hendrik de Mulder                De Mulder
                In 1792 is deze vuurstede afgeschreven.
             4. Hermen Nienhuis                  Nijenhuis                        1
             5. Jan Schultinck                   Schultinck                        ½
             6. Het hoveniershuis van de Here van Pallandt tot Eerde               ½
             7. Roelof Meuleman                  Molleman                         1
             8. Hendrik Blikkenhorst             Blikkenhorst                     1
             9. Jan Meulenhorst                  Mollenhorst                      1
            10. Gerrit Hengeler                  Hengelaer                        1
            11. Albert Broekman                  De Kooiker                       1
            12. Jan Boxen                        Den Boxen                        1
            13. Evert Brinkman                   Brinkhuis                        1
Noordmeer:
             1. Gerrit Slijkhuis                 Slijkhuis                        1
                Camm. J. Briessen
             2. Engbert Noortmerinck             Gerrit Noortmerinck              1
                nu Berend Schultinck - J. Bruins
             3. Jan Noortmerinck                 Jan Noortmerinck S.E.            1
             4. Aaltjen in de Kippe              Kolkman S.E.                     1
             5. Hendrik op Nevensel              Nevenzael (Hr v. Eerde)          1
             6. Lamberts Bergland                nu Herman Bergland deselve       1
                                                 Jacob Bergland
             7. Jan Hendrik op K.H.              Klein Haselhorst (deselve)       1
             8. Jan op 't Grote Haselhorst       Grote Haselhorst                 1
                Eig. de vrouwe douairière v. Richteren tot Mennigeshave
             9. Jan Oldenseel                    Oldenzael (J. Bruins)            1
            10. Jan Plaggemars                   Plaggemars (Hr. v. Eerde)        1
            11. Kippen Berent - Kippen Gerrit    nu Gerrit Wijlens, S.E.          1
            12. Nemeler
                op dit register een vuurstede uitgetrokken, dog wordt thans niet vergolden.
            13. Papen Kousz
                niet meer vergolden
            14. ...                              Miskotte (Hr. v. Eerde)           ½
            15. ...                              Keusman (hr. v. Mennigeshave)     ½  
1755 apr 12. Huwelijkscontract en Maagscheit tusschen Lambert Westermars, desselfs huisvrou, desselfs Dogter Willempje Harms en bruidegom Harmen Hendriksen:
Ik Gerrit Nagel wegens Hoge Overigheid in desen tijd Verwalter Scholtus van Ommen en den Ham, certificere en doe cond hiermede, dat voor mij en keurnoten als waren Lambert Oldeman en (April 1755) de chirurgijn J. Mulder in den Gezigte erschenen zijn Lambert Westermars en vrou Anna Catharina Willems tutone marito ter eenre; voorts desselfs dogter Willempje Harms met haar Bruidegom Harmen Hendriks van Daarle geadsisteerd, ten anderen zijde, mitsgaders Maria Herms geadsisteert met haar man Lubbert Berends, Derkje Harms met haar toekomende man Jan Nevezeel geadsisteert, en dan Lysabeth Herms met haar man Jan Plaggemars geadsisteert caverende (= borgstaande) comparanten in desen alle voor Dina Herms, als zijnde onnosel of niet al te wel bij haar sinnen; verklarende navolgende maagscheid en huwelijksvoorwaerde te zamen te hebben ingegaen, zo als doen kragt deses, dus dat voors. Bruidegom Hermen Hendriks bij opgemelte Lambert Westermars en vrou Anna Catharina Willems op 't Erve en plaatse Pont Derk te Noordmeer in 't Carspel Ham zal intrekken, en dat voort bij desen Lambert Westermars en vrou Anna Catharina Willems geadsisteert als voren alle hare reele en personele goederen, hoe die ook genaemt mogten kunnen worden aen voors. Bruidegom Hermen Hendriks en Bruid Willempje (April 1755) Herms voor de halfscheid aen haer overdragen, cederen en transporteren; en na overlijden van hem Lambert Westermars en vrou Anna Catharina Willems alle hare reele en personele goederen, gene daer van uitgesonderd; zullende hier en tegens de Bruidegom bij het ingaan deses huwelijks bij haar inbrengen alle zijne hebbende gerede penningen zonder bepalinge of begrotinge der somme zullende dan nogtans de klederen van Anna Catharina Willems in aegale portien na haer overlijden zo van de kinderen in huis als buiten huis gedeelt worden, dog de swarte schorten van haar Anna Cathari- na Willems zal alleen bij haar Dogter Maria Herms genoten worden; en zullen Lambert Westermars klederen na zijn overlijden in 't huis blijven zonder dat daer van de minste afdelinge zal kunnen of mogen geschieden, zullende dan tegens de cessies en overgevinge van opgemelte goederen door Harmen Hendriks en zijn Bruid Willempje Harms aen de andere kinderen hierna benoemt heden datelijk voort moeten worden uitgekeert en betaalt het volgende, als eerstelijk aen Maria Herms veertig gld. aen Derkje Herms veertig gld. Voorts aen Lysabeth Herms een gelijke somme van veertig gld. en (April 1755) ten laesten aen Dina Herms de Jaerlijkse opkomsten van een schepel saailand op 't sogenaemde Rot te Noordmeer in 't Carspel Ham, en alimenten zije in kost en klederen, vermits onnosel is, zo lange leeft, en na haer overlijden zal dit land weer tot huises dessen blijven zonder dat daer van hare andere Susters zullen bevoordeelt worden. Doende zij opgemelde comparantinnen geadsisteert als voren van haar vaders en moeders gerede en ongerede goederen, hoe ook genaemt, bij desen in den Gerigte daer van volkomelijk afstand, deselve in en volkomen eigendom overdragende aen en ten erfelijke profijte van voorne. Harm Hendriks en Willempje Herms, gaende zij Comparanten van het selve Vaders en moeders goed als Voorsen. in den Gerigte uit, vertyende daervan. Wijders is tusschen gemelte Bruidegom en Bruid Harm Hendriks en Willempje Herms overeengekomen, dat, wanneer een van hun beiden zonder lijfs Erfgenamen te overlijden komt, de langst levende de na te latene zo vaste als mobile goederen alle zal behouden en om die te kunnen keren en wenden na zijn ofte haar welgevallen, sullende de langstlevende met toestemminge der ouderen wederom bij haar mogen introuwen. (April 1755) Contrahenten hebben alle verklaert voors. maagscheid en huwelijkscontract in vorigen voorm. also rijpen berade te zijn overeengekomen, houdende hetzelve voor onverbrekelijk. In waerheitds oirconde heeft Lucas Mensink voor Lambert Westermars en vrou Anna Catharina Willems, en Evert Everts Wijten voor de Bruid en Bruidegom en de Onderscholtus B. Nagel voor alle de overige Comparanten ten haren begeerte en versoeke desen nevens mij Verwalter Scholtus voornt. getekent en gesegelt.
          Gedaen voor de Brugge te Ommen den 12. April 1755.
                 Was get. en ges./ 
G. Nagel   L.S. Verw. Scholtus
           L.S. Lucas Mensink
           L.S. Evert Everts Wijten
           L.S. B. Nagel Onderscholtus
Bron: RAO, RAS Ommen en Den Ham.

1760 Akte van belening van Johan van Raesfelt (de jonge) met het volschuldige erve Wennerink, horig aan het stift Essen, 1626. Met aantekening dat dit erve niet meer behoort tot de Twickelse goederen, 1760. (1 charter).
Bron: Archief Twickel, nr. 6086.

1762 dec 30. Overdracht van een dagwerk hooiland aen Den Heer Baron van Pallandt tot Eerde.
Ik Gerrit Nagel wegens Hoger Overigheid in desen tijd Verwalter Scholtus van Ommen en den Ham doe cond en certificere hiermede, dat voor mij en keurnoten, als waren Hendrik Nagel en Jan van Garnar, gecompareerd ende erschenen sijn Jan Hendriks Nevesel en sijn huisvrouw Jannegien Willems, tutone marito, bekennende en verklaerende aen sijn H.W.G. Gebr. den Heer Aug. Leopold Baron van Pallandt en desselfs EheGemalinne Anna Elisabeth Baronesse van Pallandt geboren Baronesse van Haersolte, Heer en Vrouw toe Eerde etc. etc. etc. te hebben verkogt een dagwerk hooiland genaamt het Kibbenmaatje omtrent het Erven Nevesel in den boerschap Noordmeer Carspel van den Ham gelegen, voor een Somma van honderd en vijftig Car: guldens, sijnde voorts door de Comparanten verklaert van de opgemelte kooppenningen ten vollen betaalt te sijn; oversulks voorsz. maatje dagwerk hooiland met sijn regt en geregtig- heid, raad en onraad daer toe van ouds gehorende, aen opgemelte Heer en Mevrouw aenkoperen overdragende, en daarvan te doen cessie kragt deses: belovende hetselve parceel te sullen wagten en wharen voor evictie en alle opspraak, so als na landregte behoord. In kennisse van waerheid hebben ik Verw. Scholtus voornt. dese eigenhandig getekend en gesegeld, zo als ten versoeke van beide comparanten, vermits niet schrijven kunnen of segel gebruiken, voor haar door Onderscholtus B. Nagel (Berent Nagel.) gedaen is.

Actum Ommen den 30 Dec. 1762
(was get. en ges.) L.S. G. Nagel Verw. Scholtus
L.S. B. Nagel gg.

1762 dec 30. December maakt sijn H.Welgeb. gestr. den Hr. A.L. Baron van Pallandt bekent; van Jan Hendriks Neveseel angekocht te hebben een dagwerk hooijland genaamt Kibben maatjen onder Neveseel te Noodmeer in het carspel den Ham gelegen voor ---- 150 Carl. gls:
Aldus ten prothocolle van de angaven van de 50sten penn: gebracht.
B. Nagel.

1763 Hypotheek: Jan Willems Stoevelaar, man van Dina Berends en meier van de caterstede den Stoevelaar geeft als onderpand de caterstede en een mudde land in de Neveselskamp.
N.B.: In de marge staat vermeld dat de hypotheek 15 - 11 - 1818 wordt afgelost.
Archem den 25 July 1763.
Scholtus Herman van Muyden
Keurnoten: Jacob Teunis en Hendrik Derks Huisjen.

1763 jul 27. Overdragt van de katerstede Stoevelaer te Noordmeer door de Heer Burgr. van Muyden gedaen aen Jan Willems en vrou voor 400 gld.
Ik Herman van Muyden met commissie van Sijne Doorlugtigste Hoogheid den Here Prince van Orange en Nassau als Erfstadhouder in den Provincie Overijssel glorieuser gedagtenis, in der tijd Scholtus van Ommen en Den Ham certificere hier mede, dat voor mij en keunoten, als waren Jacob Teunis en Hendrik Derks Huisjen erschenen sij de Heer Dr. A.J. van Muyden Burgemeester de stad Zwol, verklarende aen Jan Willems Stoevelaer en desselfs huisvrouw Dina Berends te hebben verkogt desselfs Caterstede den Stoevelaer genaemt, gelegen in het Carspel den Ham boerschap Noordmeer, waervan het getimmerte den kopers toebehoord, alles zo en in diervoegen, als deselve Caterstede bij den Heer Comparant in eigendom is beseten geweest, en door den koperen meijerswijse is gebruikt.
Verklarende wijders van de volle kooppenningen ter somma van vierhonder en seven en twintig Caroli guldens te wesen voldaen, ende oversulks voornoemde Caterstede met alle dessselfs regt en geregtigheid, raad en onraad te cederen en te transporteren aen ende ten erfelijken profijte van de koperen bovengemeld, met belofte om deselve te sullen wagten en wharen voor evictie en alle opspraak volgens landregt. In kennisse van waerheid hebbe ik scholtus voornoemt nevens den Heer Comparant dese getekend en gesegeld.

Actum Archem den 27 Julij 1763.
(was get. en ges.)
LS. H. v. Muijden scholtus
LS. A.J. van Muijden.

1763 jul 27. Versettinge van de Caterstede den Stoevelaer en een mudde land te Noordmeer door Jan Willems cum utone gedaen aen Proc. Friesendorp voor 400 gld.
Ik Herman van Muijden met commissie van Sijne Doorlugtigste Hoogheid den Here Prince van Orange en Nassau, als Erfstadhouder der Provincie Overijssel, glorieuser gedagtenis, in der tijd Scholtus van Ommen en den Ham certificeere hier mede, dat voor mij en keurnoten als waren Jacob Teunis en Hendrik Derks Huisjen erschenen sij Jan Willems Stoevelaar en desselfs huisvrouw Dina Berends, tutone marito, verklaerende wegens opgenomen en ten hunne genoege ontfangene penningen aen den Heer Procurator Hendrik Friesendorp Secretaris der Stad Ommen opregt en deugdelijk schuldig te sijn een capitale somme van vier honderd Caroli guldens, en deselve van heden af te sullen verrenten tegen drie en een halve gelijke guldens van jeder honderd, mits dat met de betalinge van drie guldens van jeder honderd sullen kunnen volstaen, wanneer de rente binnen vier weken na den verschijndag betalen en daer in te sullen continueren tot de restitutie of terug gevingen van het capitael toe welke aflossen ten wedertijd en sal vrijstaen, wanneer de lospondiginge daervan een vierendeel jaers voor den verschijndag sal wesen gedaen van de ene of andere sijde. Comparanten stellen boven een generaal verband van hunne personen en goederen tot een speciaal onderpand de Caterstede bij hun bewoond, so als deselve door de Heer Burgemeester A.J. van Muijden op heden aan hun voor desen Edelen Gerigte is overgedragen; met alle behuisinge en houtgewas daer op staende, mitssgaders nog derselven mudde land in Neveselskamp tusschen het land van Nevesel in gelegen: alles in het Carspel den Ham boerschap Noordmeer en de sulks ten einde de Rent heffen ten allen tijde bij onverhoopte wanbetalinge daeraen voorn capitael met de daer op verlopene interessen kost en schadeloos sal kunnen en mogen verhalen. In waerhieds oirconde hebbe ik scholtus voorn desen eigenhandig getekend en gesegeld, so als ten versoeke van de Comparanten voor hun gedaen is, doende Verw. Scholtus Gerrit Nagel.

Actum te Archem, de 27 Julij 1763
(was get. en ges.)
L.S. H. v. Muijden Scholtus en
L.S. G. Nagel Verwalter Scholtus
Woordenlijstje.

Caroli gulden - naam van een gulden geslagen door Karel de Stoute.
certificeren - verklaren
comparant - hij die voor de schout (of notaris verschijnt)
cum utone - met kinderen (ik denk dat hij cum tutone marito 'met echtgenoot' bedoelde)
keurnoot - gerechtsbijzitter; vertegenwoordiger van de meetellende bevolking van een 
rechtskring,in dit geval het carspel of kerspel 'kerkelijke gemeente'.
L.S. - Locus Sigilli = plaats voor het zegel. 
mudde - ca 40 are, nl. die oppervlakte die met 1 mudde rogge bezaaid kon worden. 
scholtus - schout - de vertegenwoordiger van het landsheerlijk gezag.
versettinge - hypotheek, verpanding
verwalter - administrateur (van de schout) 'klerk v.d. notaris'.
In de marge van dit origineel staat dat de hypotheek is afgelost.
Ommen den 5 van Wintermaand 1810 wordt aan mij dese originele nevenstaande obligatie aan mij vertoont, met versoek de daeronder staande quitantie en rojement alhier op de kant te registreren als volgt.
Ik ondergeschreven bekenne op heden de gelden of het capitaal met den intrest van dien in deze obligatie vermeld, geregistreerd en voldaan, bekomen te hebben, en mag over sulks wel lijden dat dese ten prothocolle aan het scholtengerigte van Ommen worde gerojeert.
Ommen den 21 November 1818
(was get.) H. Veenhoven in fidem W.A. van Laer Scholtus.

1765 okt 24. Jan Hendriks Nevesael wordt 24-10-1765 als voogd aangesteld over Hendrik, Jan Hendrik, Willem, Gerrit en Fennegien Janssen, nl. de kinderen van zijn zus Aaltien Hendriks en haar nu overleden man Jan Haselhorst. (Aaltien Hendriks hertrouwd Hendrik Derks en krijgt 5-12-1769 nog dochtertje Janna op het Grote Haselhorst.)

1768 jul 25. Overdracht van een dagwerk hooiland gelegen bij Neveseel in de Lemeler Maat onder Scholtambt Ommen op 25-7-1768 door Jannis Alberts aan Hendrik Derks Paalman man van Jennegien ....?

1768 nov 13. Overdracht van 2 dagwerk hooiland bij het Nevenzeel gelegen in buurschap Eerde Carspel Ommen belend naast het land van de heer van Mennigeshave door Jan Wielink van Eerde, Hendrik Rutgers van Zeese en Gerrit Gerrits van Varssen, aan Gerrit Poortman (vrouwen N.N.).

1769 jan 6. Overdracht van ¼ dagwerk hooi bij 't Neevenzel in de Hoeve Maat door Albert Jansen man van Maria Willems en Jan Albers man van Fennigje Gerrits aan Gerrit Herms van 't Rot te Archem man van Willempje Gerrits.

1771 jun 4. Testament van Jan op den Stoevelaar en zijn vrouw Lubbedina Berends.
Ik Frans Cazim. Ann. van Voerst met commissie van zijne Doorlugtigste Hoogheid, den Heere Prince van Orange en Nassau Erfstadthouder dezer Provincie Overijssel etc etc etc. in der tijd Schout van Ommen en den Ham, doe cond en certificeere mits deezen dat voor mij en keurnooten als waaren Berend Zwiers en Gerrit Jan Hendr Flim persoonlijk erscheenen zijn, Jan Willems van 't Stoevelaar onder den Ham en desselvs huisvrouw Lubbedina Berends, zijnde laatstgemelde comparante ziekelijk, egter bij blijkbaren goeden verstande zoo men niet anders konde bemerken en in deezen na dat zij van de voogdij haars mans ontslagen was met Gerrit Gerrits van den Haanen als haaren hiertoe verkooren en toegelaten momboir gesterkt, verklaarende bijde comparanten uit aanmerking van de zeekerheid des doods ende onzekere ure van dien geresolveerd te hebben over haare bij doode te ontruimene goederen te disponeren op volgende wijze testatooren institueeren malkanderen reciproque de eerststervende de langstlevende tot eenige en universeele erfgenaam of erfgenaame, van alle zijne ofte haare na te latene roerende en onroerende goederen, actien en crediten om dezelve eeuwig en erfelijk te behouden al 't welke testatoren na dat haar dit van woord tot woord distinctelijk was voorgelezen verklaarden alzo te weezen haare onbedwongen uitterste en laatste wille; en dat zij daartoe zonder inductie ofte persuatie van iemand ter weereld gekomen zijnen dierhalven begeeren dat 't zelve na zijn ofte haar overlijden stiptelijk zal worden nageleefd en nagekomen, hetzij als een testament codicil, giften ter zaake des doods, of onder de leevende of zoo als best na regten zal kunnen bestaan, schoon ook enige nodige solemniteiten in dezen mogten weezen geomitteert. Des ten waarheid oorkonde heb ik scholtus voornoemd deeze getekent en gezegeld, gelijk zulks ten versoeke van den testator, vermits niet schrijven kan voor hun meede door de custos Pr. Hoefman en voor de testatrice door haar momboir gedaan is.

Actum op 't Stoevelaar den 4 Juni 1771.
was get. en ges.
L.S. F.C.A. van Voerst
L.S. Pr. Hoefman
L.S. Gerrit Gerrits

1775 okt 7 neemt Willem Wijdeman een hypotheek met als onderpand een ½ mudde land op Nevenzelskamp naast 't land van Jan Stoevelaar.

1777 okt 3. Door Willem Schultink, wonende Noordmeer wordt 3 okt. gekocht van Heike, wonende te Almelo, een hooiland gelegen aan de Neveselskamp.
Bron: RAO, RAS folio 24.

1782 sep 16. Testament van v. Pallandt.
Augustus Leopold van Palland verdeelt zo ongeveer het halve Ommen, Den Ham en Beerse onder zijn zoons Adolph Warner, Adolph Carel en Frederik Theodorus.
Bron:RAO, RAS 16-09-1782.

1791 jan 5. 't Nevenseel, overdr. begrenzing te Notmeer 05-01-1791.
Door Gerrit Harms, wonende op het Ramermans in Seese wordt 5 jan. gekocht van Engbert Bosch een hooiland gelegen bij het Nevenseel onder Notmeer.
Bron: RAS fol 121.

1791 feb 19. Verkoopakte: Door Engbers Bosch, wonende Den Ham, wordt 19 febr. bij een publieke verkoop van Derk Camphuis en vrouw gekocht een hooiland gelegen bij het Nevenseel onder Notmeer.
RAO, RAS fol 123.

1792 sep 28. Hypotheekacte: Door Jan Willem Stoevelaar, man van Greete Jansen. ten gunste van Anna Cath. Friesendorp vrou van overleden Joan de Blécourt, onderpand:
1. 't keuterplaatsje Stoevelaar (was in 1763 gekocht van overleden burgemeester A.J. van Muiden). 2. mudde land in Neveselskamp gelegen tussen dat van de Nevesels. 3. hooimaat van de marke den Ham aangekocht.
In de marge staat: Hypotheek afgelost 25-11-1808 door H. Veenhoven. Get. 5-12-1810 W.A. van Laer Scholtus.

1795 Telling ingezetenen.

Eerde. Er wonen 13 gezinnen met 107 leden.

      Gezinshoofd                                    Aangever                       Aantal
       1. Jan Mollenhorst                            zelf                            7
       2. Jan Blekkenhorst                           zelf                            7
       3. Jan Meijer                                 zelf                            4
       4. A. W. van Pallandt                         zelf                           22
       5. Wed. Mollemans                             Egbert Molleman                 9
       6. Derk Nijenhuis                             Geertjen Nijenhuis              8
       7. Hendrik Willems                            Fenne Harms                     7
       8. Willem Welink                              Jennegien Arends               10
       9. Hendrik Hengeler                           Jan Blekkenhorst                9
      10. Jan Boxen                                  Jan Meijer                      6
      11. Gerrit Brakert                             zelf                            9
      12. Hendrik Kooiker (vogelvanger)              zelf                            6
      13. Hendrik Haakman (hovenier)                 Jennegien Hammink               3

Noordmeer Telling gedaan tussen 21 en 31 okt 1795. Er zijn 20 gezinnen met 103 leden.

Naam en toenaam van de hoofden Namen der personen in ieder Aantal huis- der huisgezinnen met derzelven huis die opgave deden genoten. bedrijf. 1. Jan Janssen (bouwerije) Hendrikje Hendriks 8 2. Hendrikje Beerends, wed. van Willem Lamberts (bouwerije) zelf 4 3. Willem Janssen (boerwerk) Gerridina Janssen 5 ("Nevenzel op Minkjans) 4. Berend Gerrits (daghuurder) Hendrikje Hendriks 3 5. Jan Herms (boerwerk) Hermina Willems 4 6. Engbartus ter Horst (boerwerk) Aaltjen Willems 7 7. Gerrit Janssen (boerwerk) Geertjen Wennemans 4 8. Wilmpjen Herms wed. v. Herm Westermars (boerwerk) Jannichjen Westermars 4 9. Gerrit Jan Hendriks (bouwerije) Jennichjen Janssen 9 10. Arend van Eerde (kleermaker) Willem van Eerde 4 11. Gerrit Jan Hendriks (bouwerije) Hendrikjen Jansen 8 12. Hendrik van Rijssen (boerwerk) Maria Jansen 4 13. Adolph ter Burg (boerwerk) Hendrina Willems 4 (Klodders) 14. Wilent Gerrits (boerwerk) Gergjen Janssen 4 15. Hendrik Gerrits (boerwerk) Klaar Harms 6 16. Gerrit Gerrits (daghuurder) Hillechjen Hendriks 3 17. Janna Geertsen wed. v. Asse Janssen (bouwerije) (Olns) Gerrit Oldenzel 4 18. Willem Willemsen (Boer) (Nevelaars) Janna Janssen 9 19. Herm Janssen (bouwerije) Elisabeth Herms 6 20. Jan Willems (boerwerk) Grietjen Janssen 3 (Stoevelaar)

1801 Van Rechteren tot Mennigeshave verkoopt de groote Nevensels maten aan de bewoners van het erve Nevensel, namelijk Willem Willems en Janna Jansen. Laatstgenoemden lenen daarvoor f. 400,- in Vriezenveen.
RAO, RAS nr 21/22

1803 nov 16. Door Gerrit Stoefstart wonende te Notmeer, wordt 16 nov. gekocht van Hendrik Wevers en zijn vrouw een hooiland gelegen achter de Nevenselskamp.
RAS fol. 252

1806 apr 3. Geminuteerd op zegel … 6 Fls. Js. Bosch, L.S. Waldorp.
Ik W.A. van Laer, scholtus van 't karspel Ommen en den Ham, doe cont en certificeere bij deesen, dat voor mij en keurnoten Hendrik Hengeler & Hendrik Zwiers Gortemaker, persoonlijk in den gezigte gecompareerd en erscheenen is, Jan Nevenseel, weduwnaar van wijlen Jennegien Willems te Noordmeer, te kennen geven gevende, dat hij uit hoofde van zijnen hoogen ouderdom, in den onmogelijkheid zig bevind, generhande directie over zijne goederen te kunnen uitvoeren, en derhalven gere solveerd daar van, onder de navolgende conditien te doen afstand, ten behoeve van de op heeden meede comparanten, Hendrik Asze en ondertrouwde bruid Willemina Willems dewelken bij hem eerstgenoemde comparant, en zijn schoonzoon Willem Nevenseel en vrouwe Janna Jansen op het erve Nevenseel zullen introuwen, en wel in dezen voegen; Dat hij Jan Nevenseel mits deesen verklaard, aan deselve jonge lieden te cederen en over te dragen in suivere eigendom, den halven boedel en goederen, zo als tot dus verre aan hem heeft behoord, en alnog op het Erven Nevenseel bezeeten werd, of elders geleegen mogten zijn, ten einde deselve van nu voortaan daar meede naar welgevallen te handelen, mits dat hij Hendrik Asze, zijne toekomstige vrouwe of erfgenaamen verpligt zijn, om jeegens dat gemak en voordeel hem eerstgenoemde comparant tot zijn dood toe te alimenteren, het geene naar staat des boedels werd vereischt; gelijk meede om hem in zijn oude dagen alle gemak en reddinge toetebrengen en te verlenen, en daarvan bij zijn overlijden fatsoenlijk doen begraven. En welke gedaane ceszien en conditien invoege voornoemdes door hem Hendrik Asze en bruid Willemina Willems sponso tutone, op heeden in juditio is geaccepteert, en de verpligting op zig, en aangenomen.
Zijnde dien na wijders in den gezigte erscheenen Willem Nevenseel en vrouwe Janna Jansen, marito tutone, nevens voorseijden Hendrik Asze en aanstaande vrouwe Willemina Willems onder adsistentie als vooren, dewelke te zamen hebben verklaard ten gevolge van gemelde huwelijk onderling met elkanderen, tot in stand houding van derselver boerderije overeengekomen te zijn.
Eerstelijk is geconditioneerd, zo als geschied bij deesen, dat voornoemden Hendrik Asze en Willemina Willems in den voornoemden boedel op het erve Nevenseel zullen komen introuwen, en tusschen hun respectievelijk eene gemeenschap van goederen, zo aangebragte als te verkrijgene, zal plaats hebben, en die insgelijks alzo te zamen regeeren en administreren, het zij ten wedersijden met elkanderen, of bij overlijden met de langst levende, die als kan de overleedene in deesen tijd zal representeren.
En is ten anderen bedongen, dat naar overlijden van hem Willem Nevenseel en vrouwe voornoemd, des zelfs wederhelfte tot den voorseijden boedel en nalatenschap, op gemelde jongelieden, of reciproque van den laatst gemelden Hendrik Asze en Willemina Willems op hun ouders hier boven genoemd, zal desolveren, vererven en versterven, met alle wedersijdsch schulden en lasten van dien.
En is al verders in juditio gecompareerd Willem Jansen, zoon en erfgenaam van den eerstgenoemden comparant Jan Nevenseel, in deesen zo voor zig zelven, als vader en voogd over zijne kinderen, en verklaart, uit voornoemden zijnen ouderlijken boedel weegens zijn overleeden moeders versterf en alnog te verkrijgen erfportien van zijn voorseijden vader, reeds voor beyden afgekogt en ten vollen voldaan te zijn.
Zo als meede dan ook Hendrik Derks en vrouwe marito tutone van den Stoevelaar, en Mannes Derks, kinderen van wijlen Derk Nevenseel en moeder Willemina Jansen, te zamen, en zo als alle voornoemde eerste comparanten in het bijsonder hebben verklaard, gecondivideerd te zijn, dat de opgemelde broeders voor vaders, moeders en stiefvaders en stiefmoeders erfportien, uit den voornoemden boedel zal worden betaald, over twee jaaren of eerder, als koomt te trouwen, aan Hendrik Derks vijf en twintig gulden; en aan zijn broeder Mannes Derks, zeven en dertig gulden met eenen vrijen ingang in dit ouderlijk huis voor hem Mannes Derks gereserveerd, zolang hij, als boven gezegd, nog ongetrouwt is, ten einde bij ziekte het nodige ondershand te genieten.
Cedeerende hij Willem Jansen en Hendrik Derks cum utone, en Mannes Derks al hun regt, welke aan haar op het erve Nevenseel cum annexis heeft gecompeteerd, aan en ten profijte van de comparanten hier vooren in gemeenschap getreeden, houdende zij laatstgemelden broeders geene meerdere aanspraak op hun ouderlijken boedel, als het geene hier vooren speciaal is bedongen.
Zijnde vervolgens deese acte aan de gesamelijke condividenten en transportaten duidelijk voorgeleesen, die daarop alnog hebben verklaart, daar bij te persisteeren, en de inhoud dezer stiptelijk te zullen naarkomen onder verband als naar regten.
In kennisze der waarheid hebben ik scholtus voornoemd deese, neffens As Nagel ten versoeke van alle comparanten, voor hun getekend en gezegeld.

Actum Noord-Meer op 't erve Nevenseel den 3 april 1806.
L.S. Was getekend en gesegeld, W.A. van Laer, scholtus.
L.S. As Nagel.
Bron: RAS nr. 23.

1811 dec 30.: Acte van naamsaanneming:

   Willem Nevenseel (Noordmeer)
           d. Willemina   25 jr   k.d. Aaltjen   4 jr    k.z. Hendrik   3 wk
   Hendrik Plaggemars (Noordmeer)
           z. Gerrit      32 jr   k.z. Herm      6 jr
           z. Derk        28 jr   k.d. Geertje   4 jr
           z. Jan         26 jr   k.d. Hendrikje 2½ mnd
           z. Egbert      23 jr
   Mannes Hazelhorst (Noordmeer)
           z. Gerrit       2 jr
   Hendrik Stoevelaar (Noordmeer)
           d. Geesje      11 jr
   Hendrik Stoesstart (Noordmeer)
           z. Geert       11 jr
           d. Gerridina    9 jr
   Gerrit Oldenzaal (Noordmeer)  (N.B.: Hij ondertekent met Oldenseel)
           d. Aaltjen      8 jr
           z. Hendrik Jan  7 jr
           z. Jan          5 jr
           d. Marije       1 jr
1812 sep 22. Huwelijksacte van Gerrit Jan Janszen Ulderinks X Willemina Willems Nevenseel.
In het jaar agtienhonderd en twaalf den twee en twintigste September zijn voor ons Maire van de gemeente den Ham waarnemende de werkzaam- heden van ambtenaar der civilen staatsdepartements en kanton boven gemeld, gecompareerd Gerrit Jan Janzen oud in het vijfendertigste jaar, landbouwer geboren te oud Leusen gemeente Dalfsen kanton Ommen, wonende tans te Noordmeer in deze gemeente, meerderjarige zoon van overleeden Jan Jansen en nagelaten weduwe Jennegien Arends zijne moeder Landbouwersche wonende te Beerse gemeente en kanton Ommen hierbij tegenwoordig en hare toestemming in deze gevende
En
Willemina Willems, oud in het vijfentwintigste jaar, lanbouwersche geboren en wonende te Noordmeer in deeze gemeente, zijnde weduwe van Hendrik Oldenseel overleeden te Noordmeer den twintigsten November agtienhonderd elf, dogter van Willem Willems landbouwer en Janna Jansen wonende te Noordmeer voormeld, hierbij tegenwoordig en zijne toestemming gevende. Welke ons verzogt hebben het door hun voorgenomen huwelijk te voltrekken waar van de afkondigingen vor de Hoofddeur van ons huis der gemeente zijn geschied, namelijk de eerste op den zesde en tweede op den dertienden September agtienhonderd en twaalf, ter gewoone tijd en plaatse en even alzo te Ommen kanton Ommen.
Geene verhindering tegen het opgemelde huwelijk ter onzen kennisse zijnde gebracht hebben wij aan hun verzoek voldoende na voorlesingen van de vereischte stukken, alsmeede van het zesde hoofdstuk van den titels van het burgerlijk wetboek ten opschrift hebbende van het huwelijk ieder der egtgenoten afgevraagd, of zij elkander wederkerig tot man en tot vrouw wilden nemen, waarop door elk derselver afzonderlijk een toestemmend antwoord zijnde gegeven.
Verklarende wij in naam der wet dat Gerrit Jan Jansen en Willemina Willems door het huwelijk verbonden zijn, van het welk wij acte hebben opgemaakt, in tegenwordigheid van Hendrik Jan Kelder, koopman oud agt en vijftig jaren, Willem Wiethen, landbouwer twee en vijftig jaren, Berend Keuper, linnenwever oud negen en veertig jaren en Jan Mertens Arendshorst bakker oud zeven en veertig jaren, te zamen wonende in deze gemeente de Ham.
En na dat deesen acte was voorgelesen is deselve nevens ons en getuigen odertekend kunnende de ouders der conthorale niet schrijven, neven de vrouw Willemina Willems ondertekend.
   Willemina Willems                        As. Nagel
   W. Wietten           B. Keuper           Maire
   J.W. Arendshorst                         H. J. Kelder.
1812 mrt 1. Extract uit het doopregister van Gerrit Jan Jansen Ulderinks.
Departement der monden van den ijssel.
Zegel: 75 c.es Emp. Fran. Canton van Ommen.
Extract uit het Doop Register er Hervormde Gemeente van Dalfsen. Gedeponeerd aan de Mairie.
Zeventien honderd agt en zeventig den Eersten Maart is gedoopt Gerrit Jan Zoon van Jan Janssen en Jennigjen Arends in oud Leusen.
Accordeerd met voorschreven register Dalfsen den 16 Augustus 1812.
Gemeente Dalfsen Civielen Staat.
W. Grobben Adjunct.
(Met stempel) Mairie de Dalfsen - Bouches de l'Issel.

1812 sep 6 en 13. Huwelijksbekendmaking v. Gerrit Jan Jansen x Willemina Willems in den Ham.
Op den zesden en dertienden der maand September des jaars achtien honderd twaalf des middags twaalf uren is door ons maire der gemeente Ommen Arrondissement Deventer Departement der Monden van den Ijssel als officier van den civilen Staat bekendmaking gedaan aan den hoofddeur van ons huis der gemeente dat er trouwbelofte bestaat tusschen Gerrit Jan Jansen, landbouwer wonende onder den Ham meerderjarige zoon van Jan Jansen overleden en de nog levende Jennigje Arends landbouwersche wonende in deze gemeente te Beerse.
En
Willemina Willems weduwe van Hendrik Oldenzeel, overleden den 20 Novemeber achtien honderd elf, meerderjarige dochter van Willem Willems en Jenne Jansen landbouwers wonende te Noordmeer onder de gemeente den Ham. Alles op verzoek van de Heer Maire van den Ham.
Waarvan wij acte hebben opgemaakt om te strekken naar behoren.
De maire voornoemd: J. Amama Chevallereau.

1812 sep 5. Extract uit het doopregister van Willemina Willems Nevenseel.
Extract uit het doopregister der hervormde gemeente den Ham.
Zeventien honderd Zeven en taggentig den Zesden december is gebooren Willemina dogter van Willem Willems van Spijkenijks uit den Veldhoek en Janna Jans uit Wieldrayers te Hellendoorn nu wonende op het Nevelsel te Noordmeer.

den Ham 5 Septb. 1812
voor Extract conform
Nagel maire.

1812 Extract doodboek voor Jan Janssen. Extract uit het doodboek van de gemeente van Dalfsen gedeponeerd aan de mairie.
Zeventienhonderd vijf en tagtig, den dertienden September is begraven Jan Janssen man van Jennegien Arents nu weduwe op 't Ulderix te Oltleusen.
Accordeerd met voorschreven doodboek Dalfsen. den 16 Aug. 1812.

W. Grobben Adjunct.

1813 okt 1. Geboorte van Jan Nevesel. Acte nr. 49.
Op heeden den tweeden October agtien honderd dertien des agtermiddags drie uur, compareerden voor ons adjunct maire van de gemeente den Ham, den landbouwer Gerrit Jan Nevesel, woonagtig te noordmeer in deese gemeente, geadsisteerd met twee naburen, de landbouwer Harm Plaggemars oud zestig jaar en Hendrik Stoevelaar oud veertig jaar, verklarende dat Willemina Willems de vrouwe van eerstgenoemde gisteren morgen te zeven uur is bevallen van een zoon en daaraan den naam van  Jan  te geven.
Volgens vorenstaande verklaringe hebben ik adjunct Maire desse acte opge- maakt, voorgelesen en door ons getekend, verklarende de vader en getuigen geen schrijven geleerd te hebben.

H.J. Kelder, adjunct maire.
Getuigen: Herm Plaggenmars, 60 jr en landbouwer
Hendrik Stoevelaar, 40 jr en landbouwer

1821 mei 5, Huwelijk tussen:
Mannes Jansen, zich thans noemende Nevenzel, boerenknecht (42 jr) geboren te den Ham, wonende te Brucht (Hardenberg), zoon van Dirk Jansen of Nevenzel overleden in deze gemeente voor ca 38 jr en Willemina Jansen ca 42 jr geleden overleden, alsmede grootouders ervan reeds voor lange jaren zijn overleden volgens getuigen te Ommen

X
Geertjen Sluyer, arbeidster (29 jr) geb. in het Meer (den Ham), dochter van Marten Gerritsen of Sluyer, landman en Jennigje Gerrits of Jansen.
Opm.: In een acte van 1806 (acte 23) wordt Mannes Derks genoemd als zoon van wijlen Derk Nevenseel en wijlen Willemina Jansen.

1836 mei 13, compareerden voor J.C. Bouwmeester, burgemeester van Hellendoorn, Willem van Buren, oud bijna 36 jaren, beroep landbouwer, geboren en wonende te Hellendoorn, meerderjarige zoon van Antony van Buren en Jenneken Hofman beide landbouwers te Hellendoorn, geven toestemming etc.

En

Aaltje Aszen oud ruim 27 jaren van beroep dienstmeid, geboren in den Ham en thans wonende sedert 3 jaren in de gemeente het Ambt Ommen, meerderjarige dochter van Hendrik Aszen en Willemina Willems in leven landlieden, in de gemeente den Ham gewoond hebbende en aldaar beide overleden.
Op 1 en 8 mei 1836 om 11.00 is op de hoofddeur van het gemeentehuis in Hellendoorn en Ommen dit bekend gemaakt blijkens overlegd attest.
Getuigen bij het huwelijk zijn:
Jannes Reimink (35) arbeider te Den Ham; Harmen Baron (40) schoenmaker te Hellendoorn; Gerrit ter Beke (38) blawverver te Hellendoorn; Lambertus Arnoldus Wolterink (32) gemeenteontvanger te Hellendoorn.

1845 jul 24. Hendrik Marsman, bewoner van het Hengeler krijgt een pachtcontract.
Mevrouw de Baronesse van Pallandt van Eerde geboren Baronesse van Neukirche genaamd Nyvenheim bekenne door onderteekening verhuurd te hebben aan Hendrikus Marsman landbouwer in het Agterbroek onder Eerde die door mede ondertekening dezer erkent in huur aan te nemen het Erve Hengelaar in het Agterbroek onder Eerde zoo als hetzelve nu door hem bewoond zijnde deze huur en verhuring aangegaan.
* De huurder zal jaarlijks op St.Jakobi (= 25 juli) moeten geven voor de huur de garve van rog en boekweit van de drie een aan de verhuurdersche een mud aardappelland is vrij van pacht voorts twee paar hoender een gans vijfentwintig paascheieren. Bij deze zal de huurder verpligt zijn om ten behoeve van de verhuurdersche werk een wagen ploeg of eggen dienst te moeten doen, ook zal huurder gehouden worden om aangeldpacht te moeten betalen voor hooi en weidelanden de somma van twintig gulden en bij latere betaling dan drie maanden zal hij moeten aanrijken de gave uit zijn gehuurd land naar de plaats die hem door verhuurdersche zal aangewezen worden. Wijders zal nog ten zijne laste komen om het koren in bijzijn van een arbeider te moeten dorsen en naar de schuit vervoeren.
* Dan zal huurder gehouden worden alle jaar acht dagen een geschikt volwassen vrouwspersoon te zenden tot wieden of tot eenig ander vrouwelijk werk naar tijdsbesparing van verhuurdersche.
* Ook moet de huurder gehouden tot zenden van vier dagen in het jaar een manspersoon tot gebruik der vossejagt.
* Word van nu aan verboden aan de huurders om geen hout in het bosch te mogen snijden nog hakken zonder vergunning van de verhuurdersche ook op zijn gehuurd land zich niet ouder dan drie jaar zijnde daar niet anders onder begrepen als wilgen eszen en berken.
De huurder mag bij den winter nog des zomers den varkens niet loslaten loopen maar altoos in schot vasthouden ook geen paarden laten weiden als in eenen goede omgetuinde of afgerende weide.
Ook mag de huurder de wegen naar en tusschen zijn land niet breeder hebben dan vijf Nederlandsche Ellen en de wegen goed en knap in orde houden.
De huurder mag aan en in zijn gehuurd land geen plaggen steken nog zand graven zonder vergunning van de verhuurdersche en de bouw en hooilanden op de knapste manier van landbouw behandelen zonder vertraging van bouwland al ook om het huis knap in orde te houden. Ook zal de huurder de waterleidings moeten schoonhouden als ook de landswegen, de hand en spandiensten te moeten doen.
Ook zal de huurder voor de kapoenen (= vetgemeste haantjes) moeten instaan.
Alle oude voorregten bij vorige verhuuring gehad vervalt met de 22 Februarij als waar dan deze nieuwe verhuuring een aanvang neemt in 1846. Het reglement voor de marke Eerde in den jaren 1728 door den Heer Baron van Pallandt uitgegeven behout zijn regt zoo als het toen is gemaakt. Eerde 24 Julij 1845.
Dit « merk is getrokken door H. Marsman welke verklaart niet te kunnen schrijven. (N.B. Geboorteactes ondertekent hij wel).

1853 juni 25. Huwelijk van Gerrit Nevensel (28) landbouwer, zoon van Gerrit Jan Nevensel, landbouwer te Den Ham alhier aanwezig en Willemina Willems (overl.)

X
Hermina Boswinkel (30) zonder beroep, wonend te Goor, dochter van Hermannus Boswinkel, kapper te Goor en Hendrika Breedschede (overl.).

1853 dec 23, overlijden van Gerrit Jan Nevensel.
Op Heden den vierentwintigsten December achttienhonderd drie en vijftig, compareerden voor ons Johannis Andries Helderman, Burgemeester en ambtenaar van de burgerlijke stand der gemeente den Ham, Gerrit ter Horst oud vijftig jaren en Jannes Nottelman oud zestig jaren, beide van beroep landbouwers, wonende te Eerde onder Ambt Ommen en onverwant aan na te melden overledene dewelke ons hebben aangegeven dat Gerrit Jan Nevensel van beroep landbouwer geboren te Dalfsen oud vijfenzeventig jaren echtgenoot van Janna Bril, zoon van Jan Jansszn en Jennigje Arends beide overleden, wonende te dezer gemeente op de drientwintigste dezer des avonds te negen ure in het huis staande in de buurtschap Noordmeer numero eenendertig, overleden is.

Volgens burgemeester enz.

1854 jul 29. doet Gerrit Nevenzel (28), wever te Almelo aangifte dat zijn vrouw Hermina Boswinkel, zonder beroep te Almelo is bevallen van Gerrit Jan. Getuigen zijn: Jan Hendrik Tijhof (38) schoenmaker en Adolf Barneveld (38) wever.

1855 juni 5, Geboorte van Gerrit Nevenzel.
Getuigen: Gerhardus Hartgers, 23 jr. en geen beroep + Jan Venebrugge, 23 jr en bakker.

1898 nov 1. Lening van Gerrit Nevenzel.
Voor mij Jan Buddingh, notaris in het Arrondissement Zwolle, ter standplaats den Ham, in tegenwoordigheid der na te noemen getuigen, is verschenen,
Gerrit Nevenzel, landbouwer, wonende te Noordmeer gemeente den Ham. Die bij deze erkende wegens ter leen ontvangen gelden, schuldig te zijn aan den Heer Hendrik Jan Middendorp, wethouder van - en wonende te den Ham, de som van tweeduizend zeven honderd gulden -- f. 2700,-.
Omtrent welke geldleening tusschen partijen het navolgende is overeengeko- men:
De debiteur verbindt zich om van gemelde som eenen interest te betalen van Vier ten honderd, en het jaar, welke interest gerekend word in gegaan te zijn den eersten November, den dag van heeden, derhalve het eerst zal verschijnen, op den eersten November achttienhonderd negen en negentig en vervolgens van jaar tot jaar op dien datum tot aan de aflossing van het kapitaal, dat ten allen tijde zes maanden na waarschuwing kan gedaan en gevorderd worden; terijl bij niet stipte voldoening der interesten op den verschijndag het kapitaal terstond zonder eenige voorafgaande waarschuwing opeischbaar, en de schulden door het enkel verloop van den bepaalden termijn in verzuim zal zijn.
De schuldeischer zal ook terstond zonder eenige voorafgaande waarschuwing de hoofdsom met de verschuldigde renten kunnen terugvorderen, wanneer de debiteur in staat van faillissement mocht worden verklaard ofwel het verbon- den goed door derden mocht worden in beslag genomen.
Alle betalingen moeten geschieden aan handen en ten huize van den Credi- teur of aan den wettigen houder der Grosse dezer akte, in goede gangbare Nederlandsche muntspecien, zonder eenige korting of compensatie hoe ook genaamd, zullen met bijbetaling der kosten welke vereischt mochten worden om de voldoening van hoofdsom en renten te vorderen.
Tot zekerheid en waarborg voor den Heer Crediteur, ten aanzien van hoofd- som, renten en kosten, verklaart de debiteur te verbinden en met, Eerste Hypotheekbezwaring:
Een huis, schuur en verdere getimmerten met bouw en grasgrond, staande en gelegen in de buurtschap Noordmeer onder de Gemeente den Ham, op den kadastralen legger dier gemeente bekend sectie E nommers: 253, 254, 257, 256, 255, 251, 234, 281, 284, 227, 228, 230, 231, 211, 221 en 1246 en sectie F nommers 342, 343, 344 en 376 samen groot 7 hektaren, nege- nentachtig aren, tien centiaren, benevens een stuk heidegrond met daarop staande dennen gelegen onder de gemeente Ambt Ommen, kadastraal bekend sectie E nommer 788, groot een hektare een en zestig aren, zestig centiaren, op de volgende voorwaarden:
Dat het verbondene zonder schriftelijke toestemming der schuldeischers niet zal mogen worden verhuurd of van bestemming veranderd en er in geen geval vooruitbetaling van huurpenningen zal mogen bedongen worden of plaats hebben;
Dat bij willige verkooping geen zuivering van hypotheken zal kunnen worden gevorderd; Dat de schuldenaar de verbonden gebouwen tot aan de aflossing van het kapitaal zal moeten verzekerd houden bij eene schade brand- waarborg Maatschappij ter keuze der Crediteurs, en daarvan telken jare en op elke vordering van den Crediteur, door overlegging eener kwitan- tie van betaalde contributie gelden moet doen blijken, terwijl ingeval van schade aan het verzekerde de assurantiepenningen overeenkomstig artikel 297 van het Wetboek van Koophandel in de plaats der nederzetting zullen treden.
Dat bij het niet voldoen aan laatsgemelde bepaling en ook bij eventueelen verkoop van een gedeelte of van al de verbonden goederen, het kapitaal met de interessen dadelijk, zonder eenige vooorafgaande opzage eischbaar zullen zijn;
Dat bij gebreke van behoorlijke voldoening der hoofdsom of de voldoening der verschuldigde renten, de schuldeischer onherroepelijk en met macht van substitutie zal gemachtigd zijn om het verbonden goed in het openbaar naar het voorschrift der wet te doen verkoopen, teneinde uit de opbrengst te verhalen, zoowel de hoofdsom, als de interessen en de kosten;
Dat, wanneer tot zoodanigen verkoop mocht worden overgegaan en de schuldenaar alsdan de verbonden goederen mocht bewonen en gebruiken, hij aanneemt die, op de eerste aan hem te doen aanmaning te zullen ontruimen en ter vrije beschikking der koopers te stellen, op een door verkooper te bepalen dag en dat, wanneer hij hiermede in gebreke mocht zijn, hij erna als voor als dan in toestand dat de kooper die ontruiming bewerkstelligen, des noods met behulp van het Gerecht of den sterken arm der Justitie krachtens de Grosse der akte waabij hun de voormelde goederen zullen zijn verkocht. Door de ten uitvoerlegging dezer veklaarde de schuldenaar domicilie te kiezen ten kantore van den Notaris bewaarder dezer minuut.
En is ten deze mede verschenen: de crediteur voornoemd den heer Midden- dorp, die verklaard vorenstaande schuldbekentenis met hypotheek onder de gemaakte voorwaarden aan te nemen.
De verschenen personen zijn mij notaris bekend.

Waarvan akte.
Gedaan en verleden ten kantore van mij Notaris, den eersten November achttien honderd acht en negentig, in tegenwoordigheid van Hendrikus Soepenberg koopman; en Berend van Dorth zaakwaarnemer, beide wonende te den Ham, als getuigen, die deze akte na voorlezing met de comparanten en mij notaris hebben ondertekend.
G. Nevenzel, H. Soepenberg, H.J. Middendorp, B. van Dorth, J. Buddingh.
Geregistreerd te Ommen den vierden November 1800 acht en negentig deel 58 folio 26 recto vak 7. Twee bladen geen renvooi. Ontvangen voor recht een gulden twintig cent f. 1,20 De ontvanger G van Everdingen.
Bron: RAO - Notarissen van Den Ham Inv. nr. 1940 - actenr 1989 dd 1-11-1898.

1898 nov 7. Publieke verkoop roerende goederen van Gerrit Nevenzel. Heden den derden November achttienhonderd achtennegentig, des voormiddags te elf uur ten huize en ten verzoeke van Gerrit Nevenzel, landbouwer te Noordmeer gemeente den Ham, Is door mij Jan Buddingh Notaris in het Arrondissement Zwolle, ter standplaats den Ham, in tegenwoordigheid der na te noemen getuigen, over gegaan tot den publieken verkoop van eenige aan den rekwirant toebehoorende roerende goederen, op volgende voorwaarden:
De goederen worden verkocht voetstoots bij opbod aan de meest biedenden; De betaling der kooppenningen moet geschieden van de koopen van twee gulden en daar beneden dadelijk in het gerede terplaatse waar deze verkoop geschiedt en van de koopen boven de twee gulden voorts op den tweeden Mei aanstaande, ten kantore van voornoemden Notaris op straffe van een tiende vehoging, terwijl voor het geval koopers of medeschuldenaren door andere schuldeischers mochten worden vervolgd of verintrest of wanneer zij naar de gemoedelijke overtuiging van den Notaris hunne tegenwoordige woonplaats mochten willen verlaten, de betaling door hem ten allen tijde zal kunnen worden gevorderd. De onkosten op deze verkoop bedragen tien ten honderd van de koopsom welke tegelijkertijd met de kooppenningen door de koopers moeten worden betaald. Iedere kooper is des gevorderd verplicht te stellen, twee solide medeschuldenaren ten genoege van den Notaris, die zich onder afstand van alle voorrechten door de wet aan medeschuldenaren toegekend, ieder hoofdelijk met den kooper verbinden voor de betaling van koopsom, opgeld, boete en alle kosten welke ingeval van te late betaling voor de invordering daarvan moesten worden aangewend. Bij gebreke van het stellen dier medeschuldenaren zullen de percelen van de gebrekkige koopers dadelijk voor hunne rekening en schade worden herveild. De koopers die door hunne verschuldigde gelden op den bepaalden tijd niet betalen, worden door het enkel verloop van den termijn ingebreke gesteld en kunnen zoowel als hunne medeschuldenaren dadelijk tot de voldoening worden genoodzaakt, door gerechtelijke inwinning hunner roerende en onroerende goederen, uit kracht der grosse der akte en zonder dat eene beteekening dier grosse daartoe wordt vereischt renuntieren de koopers en medeschuldenaren bij dezen aan de nakoming der in artikel 430 alinea drie van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering voorgeschreeven beteeke- ning, met uitdrukkelijke verklaring reeds nu voor het bevel ter voldoening van die akte, dat zij die beteekening beschouwen als had die plaats gehad. Alle oneenigheden bij of over dezen verkoop ontstaande zullen door den Notaris beslist worden. Voor de ten uitvoerlegging dezer worden partijen geacht domicilie te hebben gekozen ten kantore van den Notaris bewaarder dezer minuut.
Na voorlezing dezer conditiën is verkocht geworden:

Een koe aan Hendrik Jan Moddejonge, koopman te Linde voor zeventig gulden                             f. 70,-
medeschuldenaar Bart Pas, koopman te Magele                                       f  70,-
Een vaars aan Bart Pas gemeld voor zesenzestig gulden                             ,  66,-
Een pinke aan dezelfde voor vijfenvijftig gulden                                  ,  55,-
Een dito aan dezelfde voor twee en veertig gulden vijf en twintig cent            ,  42,25
Een dito, aan Hendrikus Stegeman, landbouwer te Linde voor vierenveertig gulden   ,  44,-
Een dito, aan Bart Pas gemeld voor een en vijftig gulden                          ,  51,-
Een dito, aan genoemden Stegeman voor veertig gulden                              ,  40,-
Medeschuldenaren voor het door Stegeman gekochte: Albert Nijmeyer landbouwer 
te Eerde en Mannes Nijmeyer, landbouwer te Daarle.
Een pinke, aan Egbert Scholten landbouwer te Arriën voor zesenvijftig gulden      ,  56,-
Medeschuldenaren Willem Dankelman landbouwer aldaar, en Albert Oudelaar, 
landbouwer te Noordmeer.
Een dito aan gemelden Pas voor twee en dertig gulden vijftig cent                 ,  32,50
Een kalf aan Evert Jan Velding, koopman te Magele voor twee en twintig 
gulden vijf en twintig ct                                                         ,  22,25
Stoelen voor een gulden vijf en tachtig cent                                      ,   1,85
Tafel en gereedschap voor een gulden vijf en zestig cent                          ,   1,65
Touwwerk voor zeventig cent                                                       ,     70
Paardetuig voor twee gulden tien cent                                             ,   2,10
Gereedschap voor vijfentachtig cent                                               ,     85
Spinnewiel voor een gulden veertig cent                                           ,   1,40
Gereedschap voor een gulden twintig cent                                          ,   1,20
Zaadkist voor vier gulden                                                         ,   4,-
Wagenladder voor een gulden vijftig cent                                          ,   1,50
Dito voor een gulden vijf en dertig cent                                          ,   1,35
Zomp voor een gulden negentig cent                                                ,   1,90
Ketting voor een gulden                                                           ,   1,-
Ploeg voor een gulden dertig cent                                                 ,   1,30
Planken en ladders voor twee gulden vijftig cent                                  ,   2,50
Dito voor een gulden vijftien cent                                                ,   1,15
Vlasbraak voor zeventig cent                                                      ,     70
                                                              Transporteren       f 504,15

                                                                Transport         f.504,15
Wagenkist voor een gulden tachtig cent                                            ,   1,80
Wagen aan Willem Dankelman voornoemd voor vier en twintig gulden                  ,  24,-
Kar aan Gerrit Jan Uulders, landbouwer te Daarle voor tien gulden                 ,  10,-
Gereedschap voor vijf en tachtig cent                                             ,     85
Kippen voor een gulden dertig cent                                                ,   1,30
Dito, voor een gulden vijftig cent                                                ,   1,50
Dito, voor twee gulden twintig cent                                               ,   2,20
Totaal voor vijfhonderd vijfenveertig gulden tachtig cent                         f.545,80
                                                                                  ========
De verschenen personen zijn mij Notaris bekend.
Waarvan dit proces verbaal is opgemaakt in tegenwoordigheid van Berend van Dorth, zaakwaarnemer, en Arend Jan van Dorth, kleermaker, beide wonende te den Ham, als getuigen, die dit proces verbaal na voorlezing met mij Notaris hebben onderteekend.
B. van Dorth, A.J. van Dorth, Buddingh

Geregistreerd te Ommen den zevenden November 1800 acht en negentig, deel 58 folio 27 recto vak 2. Twee bladen geen renvooi. Ontvangen voor recht twaalf gulden. F. 12,-- . De ontvanger N. van Everdingen.
Bron: RAO - Notarissen van Den Ham. Inv. nr. 1940 actenr. 1990.

1899 jan 13, geboorte van Gerhard Nevenzel.
Getuigen: Gerrit Jan Nagel, 39 jr en landbouwer
Willem Lohuis, 32 jr en landbouwer.

Inhoudsopgave